Bước ngoặt văn hóa và chính trị trong lịch sử Nhật Bản
Sau khi nhà nước Yamato được thiết lập vững chắc vào thời kỳ Kofun, Nhật Bản bước vào một giai đoạn thay đổi quan trọng cả về chính trị lẫn văn hóa – thời kỳ Asuka (538 – 710). Đây là thời điểm mà Phật giáo chính thức du nhập và có ảnh hưởng sâu rộng đến xã hội Nhật Bản, đồng thời cũng là lúc đất nước tiếp thu nhiều tư tưởng từ Trung Quốc, đặt nền móng cho những cải cách lớn trong các triều đại sau này.Tên gọi "Asuka" bắt nguồn từ vùng Asuka (nay thuộc tỉnh Nara), nơi triều đình đặt kinh đô trong suốt giai đoạn này. Dưới sự cai trị của các hoàng đế và quyền thần, đặc biệt là Hoàng tử Shotoku, Nhật Bản đã có những bước tiến quan trọng trong hệ thống chính trị, văn hóa, và tôn giáo.
1. Nhật Bản tiếp nhận Phật giáo
1.1. Phật giáo đến từ đâu?
Khoảng năm 538, Vương quốc Baekje (Bách Tế – một trong ba vương quốc lớn ở Triều Tiên) đã gửi một bức tượng Phật và một số kinh sách sang Nhật Bản như một món quà ngoại giao. Sự kiện này mở đầu cho quá trình truyền bá Phật giáo vào Nhật Bản, nhưng cũng gây ra tranh cãi lớn giữa các gia tộc quyền lực lúc bấy giờ.- Gia tộc Soga ủng hộ Phật giáo và muốn tiếp nhận tôn giáo mới từ lục địa.
- Gia tộc Mononobe & Nakatomi phản đối, cho rằng Nhật Bản nên tiếp tục thờ cúng thần linh bản địa (Shinto).
1.2. Vai trò của Hoàng tử Shotoku
Một nhân vật nổi bật trong thời kỳ này là Hoàng tử Shotoku (574 – 622), người có công lớn trong việc phát triển Phật giáo và cải cách chính trị Nhật Bản.- Ông cho xây dựng nhiều chùa chiền, trong đó nổi tiếng nhất là Horyu-ji – một trong những ngôi chùa gỗ cổ nhất thế giới còn tồn tại đến ngày nay.
- Ông soạn thảo Hiến pháp 17 điều, một văn kiện đặt nền móng cho hệ thống chính quyền Nhật Bản, nhấn mạnh đến đạo đức, trung thành với Thiên hoàng và việc sử dụng Phật giáo để duy trì trật tự xã hội.
- Ông cũng thiết lập quan hệ ngoại giao với nhà Tùy (Trung Quốc), cử sứ thần sang học hỏi về văn hóa, chính trị và kỹ thuật từ Trung Hoa.
2. Cải cách chính trị và ảnh hưởng từ Trung Quốc
2.1. Học hỏi mô hình cai trị từ Trung Hoa
Thời kỳ Asuka đánh dấu giai đoạn Nhật Bản tiếp thu nhiều tư tưởng từ Trung Quốc, đặc biệt là từ nhà Tùy và nhà Đường. Những cải cách quan trọng trong thời kỳ này bao gồm:a) Hệ thống quan lại: Nhật Bản bắt đầu tổ chức chính quyền theo mô hình quan lại Trung Hoa, trong đó các quan chức được bổ nhiệm dựa trên năng lực thay vì dòng dõi quý tộc.
b) Bộ luật & hiến pháp: Hiến pháp 17 điều của Hoàng tử Shotoku là bước đầu tiên trong việc xây dựng một hệ thống luật pháp có tổ chức.
c) Lịch Trung Hoa: Nhật Bản chính thức sử dụng lịch âm của Trung Quốc thay vì hệ thống lịch bản địa.
2.2. Cải cách Taika (645) – Nhật Bản tiến gần hơn đến một nhà nước phong kiến
Một trong những sự kiện quan trọng nhất vào cuối thời kỳ Asuka là Cải cách Taika (Đại Hóa – 645), do Thiên hoàng Kotoku khởi xướng. Cuộc cải cách này đánh dấu sự thay đổi lớn trong hệ thống chính trị của Nhật Bản:- Tịch thu đất đai của các lãnh chúa địa phương và tuyên bố rằng tất cả đất đai thuộc về Thiên hoàng.
- Hệ thống thuế mới được thiết lập, yêu cầu nông dân phải đóng thuế cho nhà nước.
- Cải cách hành chính, chia Nhật Bản thành các tỉnh và quận, mỗi nơi có quan lại do triều đình bổ nhiệm.
3. Văn hóa và xã hội thời Asuka
3.1. Kiến trúc và nghệ thuật
Thời kỳ Asuka chứng kiến sự ra đời của nhiều công trình kiến trúc mang đậm phong cách Phật giáo. Một trong những công trình nổi bật nhất là Horyu-ji, được xây dựng bởi Hoàng tử Shotoku, hiện nay là một trong những di sản văn hóa thế giới của UNESCO.Ngoài ra, nghệ thuật khắc gỗ, hội họa và điêu khắc Phật giáo cũng phát triển mạnh trong thời kỳ này.
3.2. Sự phát triển của chữ viết
Nhật Bản thời kỳ này vẫn chưa có hệ thống chữ viết riêng, nhưng với sự du nhập của chữ Hán từ Trung Quốc, tầng lớp quý tộc bắt đầu sử dụng chữ Hán để ghi chép các văn kiện chính trị, thơ ca và lịch sử. Đây chính là tiền đề cho sự phát triển của hệ thống chữ viết Nhật Bản sau này (Kana).4. Kết thúc thời kỳ Asuka – Nhật Bản bước vào thời kỳ Nara
Cuối thế kỷ 7, Nhật Bản tiếp tục chịu ảnh hưởng từ nhà Đường của Trung Quốc. Sau nhiều biến động chính trị, vào năm 710, Thiên hoàng quyết định xây dựng một kinh đô cố định tại Nara, đánh dấu sự khởi đầu của thời kỳ Nara (710 – 794).Thời kỳ Nara tiếp tục phát triển những cải cách từ thời Asuka, đồng thời chứng kiến sự hoàn thiện của hệ thống cai trị phong cách Trung Hoa và sự phát triển mạnh mẽ của Phật giáo.
Ở bài tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá thời kỳ Nara – giai đoạn Nhật Bản xây dựng kinh đô đầu tiên và phát triển một nền văn minh rực rỡ.
Sửa lần cuối:
Có thể bạn sẽ thích