23/12/24 lúc 00:43
Đăng nhập
Đăng ký
Menu
Trang chủ
Diễn đàn
Bài viết mới
Tìm chủ đề
Điểm Tin
Nhật Bản học
Có gì mới
Bài viết mới
Bài mới trên hồ sơ
Hoạt động mới nhất
Tìm kiếm
Đăng nhập
Đăng ký
Bài viết mới
Tìm chủ đề
Đăng nhập
Đăng ký
Trang chủ
Diễn đàn
NHẬT BẢN HỌC-THÔNG TIN NHẬT BẢN
Văn hóa xã hội
Zen và nghệ thuật
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Trả lời chủ đề
Nội dung
<blockquote data-quote="Yumi" data-source="post: 3035" data-attributes="member: 446"><p><span style="color: Red"><strong>Zen và thi ca </strong> </span> </p><p></p><p>Thi ca có những câu: </p><p></p><p style="text-align: center"><em><span style="color: Blue">Nhạn quá trường giang </span></em></p> <p style="text-align: center"><em><span style="color: Blue">Ảnh trầm hàn thủy </span></em></p> <p style="text-align: center"><em><span style="color: Blue">Nhạn vô di tích chi ý </span></em></p> <p style="text-align: center"><em><span style="color: Blue">Thủy vô lưu ảnh chi tâm </span></em></p> <p style="text-align: center"><em><span style="color: Blue">(Nhạn bay qua sông </span></em></p> <p style="text-align: center"><em><span style="color: Blue">Bóng in mặt nước </span></em></p> <p style="text-align: center"><em><span style="color: Blue">Nhạn không cố tình để bóng </span></em></p> <p style="text-align: center"><em><span style="color: Blue">Nước chẳng lòng nào giữ hình)</span></em></p><p></p><p>Đề tài của nghệ thuật Zen là đời sống không mục đích, diễn tả tâm trạng của một nghệ sĩ, cảm xúc của họ về hành động không định hướng (hành bất định sở) trong một khoảnh khắc ngẫu nhiên. </p><p>Vẽ một cảnh vật, một cành trúc trước gió, một hòn đá trơ trọi, người nghệ sĩ Zen đã phản ảnh lại những khoảng khắc mà họ đã sống trong thế giới giác ngộ qua những hiện tượng trung gian: Một cánh chim bay trong trời giông bão, hương lá trong sương thu, tiếng thác nước mơ hồ trong hoàng hôn hay tiếng kêu của một loài chim nào trong rừng sâụ Giữa thi và họa có một liên quan. Đầu thế kỷ 16, một số nghệ sĩ Nhật đã phỏng theo lối vẽ thủy mặc tạo ra lối vẽ "Haiga" (Hài Họa) truyền cảm và tự nhiên hơn để minh họa những bài "Hài Cú " (Haiku). Zenga và Haiga là hai lối họa cao nhất, đơn giản và tự nhiên nhất của lối vẽ thủy mặc. </p><p></p><p>Từ xưa, các thiền sư đã chú trọng đến lối thơ vắn tắt, vừa gọn gàng vừa trực tiếp giải đáp những đề tài Phật Giáọ Với quan niện Zen, lối thơ đạt nhất là lối thơ "không diễn tả gì cả" nghĩa là không gợi nên một bình luận triết lý về cuộc đờị Mỗi khi môn đệ hỏi điều gì, các tổ sư Thiền thường lấy ví dụ ở những câu thơ Trung Hoa có ý nghĩa, thường là loại thơ tứ tuyệt, để giải đáp, rồi im lặng không nói thêm gì cả. </p><p></p><p>Người ta thường tìm thấy trong thi ca, khuynh hướng nghệ thuật như trong tranh của Mã Hoàn, Mục Chi về cái khoảng trống linh động, được vẽ bằng đôi nét bút. Với thi ca khoảng trống đó là cái im lặng nằm trong nội dung súc tích của loại thơ chỉ có vài dòng. </p><p></p><p>Loại thơ đó là Hài Cú (Haiku), lối thơ đặc thù của Nhật. Đối với độc giả không phải là người Nhật, loại thơ Hài Cú không có gì hấp dẫn, vì khi được dịch sang thứ tiếng khác câu thơ Hài Cú đó không còn giữ được thanh âm và nhạc điệu riêng của nó mà nhờ đó cái hình ảnh truyền cảm trong thơ mới tồn tạị Một bài thơ Hài Cú toàn bích là một viên sỏi ném vào trong cái hồ tinh thần của thính giả làm sống lại những liên tưởng tinh thần ở trong cái sâu thẳm của hồi ức. Một nhà thơ nổi tiếng về Hài Cú là Ba Tiêu (Basho) đã diễn đạt bằng thơ cái tinh thần "vô tính" của Zen. Ông ta quan niệm rằng muốn làm thơ Hài Cú phải đặt mình vào một đứa trẻ nhỏ khi sáng tác nên có cảm hứng như cái kinh ngạc của đứa bé trước mọi vật đầy tính cách khách quan và hãy nhớ lại cái cảm giác bỡ ngỡ lạ lùng đầu tiên của ta khi tiếp xúc với ngoại giớị Ba Tiêu làm thơ Hài Cú với một thể tài rất giản dị, tầm thường, ông hết sức tránh những ý tưởng văn chương trí thức. Bởi vì "cái thông thường tức Đạo", chữ thông thường ở đây có nghĩa là "gần với người" chứ không phải là "phàm tục". </p><p></p><p>Thơ Hài Cú không giải thích, phẩm bình sự vật mà diễn tả ngay sự vật ở bản chất tự nhiên của nó. </p><p></p><p style="text-align: center"></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Cỏ hoang trong đồng ruộng </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Dẫy xong bỏ tại chỗ </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Phân bón!</em></span></p><p></p><p>Loại thơ Hài Cú và Hòa Ca (Waka) có thể diễn đạt rõ rệt bốn trạng thái tinh thần: tịch, đà, ai, u huyền, bốn trạng thái căn bản của "phong lưu" tức là trạng thái tinh thần Zen trong nhận thức về những khoảng khắc vô mục đích của đời sống. </p><p>Bài thơ dưới đây là một phần tiêu biểu của "tịch": </p><p></p><p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Từng tảng tuyết rơi </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>lặng lẽ không ngừng </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>tịch mịch </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Đà là trạng thái đột nhiên nhận </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>thức được cái bản chất "thường </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>nhiên" của sự vật: </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Một tấm cửa mộc mạc </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Làm cái then cài </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Con ốc sên kia</em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em></em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>* </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em></em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Con chim gõ kiến </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Ở mãi một chỗ ấy </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Ngày rũ bóng</em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em></em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>* </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em></em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Mùa đông ảm đạm </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Trong bồn nước mưa </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Đàn sẻ dạo chơi</em></span></p><p></p><p>"Ai" không hoàn toàn có nghĩa là buồn sầu, cũng không là lòng hoài cảm trong cái nghĩa ước mong trở về một quá khứ mến yêụ Đó là tiếng vọng của cái gì đã trở thành quá khứ và của cái gì đã được mến yêu, như một ngôi nhà thờ rộng vang dội tiếng hát của một bài thánh ca: </p><p></p><p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Không ai thấy ở Phú Môn </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Mái gỗ đã mất đâu </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Chỉ còn lại gió thu </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Sương mù buổi chiều </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Nhớ những việc quá khứ </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Đã xa vời</em></span></p><p></p><p>"Ai" là khoảng cấp thời giữa khoảnh khắc mà người ta đã cảm nhận với buồn sầu và luyến tiếc tính chất biến dịch của vũ trụ và khoảnh khắc mà nó hiện hữu như là một hình thức chân thực của Đại Hư:</p><p></p><p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Dòng nước ẩn mình </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>trong cỏ </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>mùa thu đã trôi xa</em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em></em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>* </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em></em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Lá rơi </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>chiếc nầy chồng lên chiếc nọ </em></span></p> <p style="text-align: center"><span style="color: Blue"><em>Cơn mưa quất xuống cơn mưa</em></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="Yumi, post: 3035, member: 446"] [COLOR=Red][B]Zen và thi ca [/B] [/COLOR] Thi ca có những câu: [CENTER][I][COLOR=Blue]Nhạn quá trường giang Ảnh trầm hàn thủy Nhạn vô di tích chi ý Thủy vô lưu ảnh chi tâm (Nhạn bay qua sông Bóng in mặt nước Nhạn không cố tình để bóng Nước chẳng lòng nào giữ hình)[/COLOR][/I][/CENTER] Đề tài của nghệ thuật Zen là đời sống không mục đích, diễn tả tâm trạng của một nghệ sĩ, cảm xúc của họ về hành động không định hướng (hành bất định sở) trong một khoảnh khắc ngẫu nhiên. Vẽ một cảnh vật, một cành trúc trước gió, một hòn đá trơ trọi, người nghệ sĩ Zen đã phản ảnh lại những khoảng khắc mà họ đã sống trong thế giới giác ngộ qua những hiện tượng trung gian: Một cánh chim bay trong trời giông bão, hương lá trong sương thu, tiếng thác nước mơ hồ trong hoàng hôn hay tiếng kêu của một loài chim nào trong rừng sâụ Giữa thi và họa có một liên quan. Đầu thế kỷ 16, một số nghệ sĩ Nhật đã phỏng theo lối vẽ thủy mặc tạo ra lối vẽ "Haiga" (Hài Họa) truyền cảm và tự nhiên hơn để minh họa những bài "Hài Cú " (Haiku). Zenga và Haiga là hai lối họa cao nhất, đơn giản và tự nhiên nhất của lối vẽ thủy mặc. Từ xưa, các thiền sư đã chú trọng đến lối thơ vắn tắt, vừa gọn gàng vừa trực tiếp giải đáp những đề tài Phật Giáọ Với quan niện Zen, lối thơ đạt nhất là lối thơ "không diễn tả gì cả" nghĩa là không gợi nên một bình luận triết lý về cuộc đờị Mỗi khi môn đệ hỏi điều gì, các tổ sư Thiền thường lấy ví dụ ở những câu thơ Trung Hoa có ý nghĩa, thường là loại thơ tứ tuyệt, để giải đáp, rồi im lặng không nói thêm gì cả. Người ta thường tìm thấy trong thi ca, khuynh hướng nghệ thuật như trong tranh của Mã Hoàn, Mục Chi về cái khoảng trống linh động, được vẽ bằng đôi nét bút. Với thi ca khoảng trống đó là cái im lặng nằm trong nội dung súc tích của loại thơ chỉ có vài dòng. Loại thơ đó là Hài Cú (Haiku), lối thơ đặc thù của Nhật. Đối với độc giả không phải là người Nhật, loại thơ Hài Cú không có gì hấp dẫn, vì khi được dịch sang thứ tiếng khác câu thơ Hài Cú đó không còn giữ được thanh âm và nhạc điệu riêng của nó mà nhờ đó cái hình ảnh truyền cảm trong thơ mới tồn tạị Một bài thơ Hài Cú toàn bích là một viên sỏi ném vào trong cái hồ tinh thần của thính giả làm sống lại những liên tưởng tinh thần ở trong cái sâu thẳm của hồi ức. Một nhà thơ nổi tiếng về Hài Cú là Ba Tiêu (Basho) đã diễn đạt bằng thơ cái tinh thần "vô tính" của Zen. Ông ta quan niệm rằng muốn làm thơ Hài Cú phải đặt mình vào một đứa trẻ nhỏ khi sáng tác nên có cảm hứng như cái kinh ngạc của đứa bé trước mọi vật đầy tính cách khách quan và hãy nhớ lại cái cảm giác bỡ ngỡ lạ lùng đầu tiên của ta khi tiếp xúc với ngoại giớị Ba Tiêu làm thơ Hài Cú với một thể tài rất giản dị, tầm thường, ông hết sức tránh những ý tưởng văn chương trí thức. Bởi vì "cái thông thường tức Đạo", chữ thông thường ở đây có nghĩa là "gần với người" chứ không phải là "phàm tục". Thơ Hài Cú không giải thích, phẩm bình sự vật mà diễn tả ngay sự vật ở bản chất tự nhiên của nó. [CENTER] [COLOR=Blue][I]Cỏ hoang trong đồng ruộng Dẫy xong bỏ tại chỗ Phân bón![/I][/COLOR][/CENTER] Loại thơ Hài Cú và Hòa Ca (Waka) có thể diễn đạt rõ rệt bốn trạng thái tinh thần: tịch, đà, ai, u huyền, bốn trạng thái căn bản của "phong lưu" tức là trạng thái tinh thần Zen trong nhận thức về những khoảng khắc vô mục đích của đời sống. Bài thơ dưới đây là một phần tiêu biểu của "tịch": [CENTER][COLOR=Blue][I]Từng tảng tuyết rơi lặng lẽ không ngừng tịch mịch Đà là trạng thái đột nhiên nhận thức được cái bản chất "thường nhiên" của sự vật: Một tấm cửa mộc mạc Làm cái then cài Con ốc sên kia * Con chim gõ kiến Ở mãi một chỗ ấy Ngày rũ bóng * Mùa đông ảm đạm Trong bồn nước mưa Đàn sẻ dạo chơi[/I][/COLOR][/CENTER] "Ai" không hoàn toàn có nghĩa là buồn sầu, cũng không là lòng hoài cảm trong cái nghĩa ước mong trở về một quá khứ mến yêụ Đó là tiếng vọng của cái gì đã trở thành quá khứ và của cái gì đã được mến yêu, như một ngôi nhà thờ rộng vang dội tiếng hát của một bài thánh ca: [CENTER][COLOR=Blue][I]Không ai thấy ở Phú Môn Mái gỗ đã mất đâu Chỉ còn lại gió thu Sương mù buổi chiều Nhớ những việc quá khứ Đã xa vời[/I][/COLOR][/CENTER] "Ai" là khoảng cấp thời giữa khoảnh khắc mà người ta đã cảm nhận với buồn sầu và luyến tiếc tính chất biến dịch của vũ trụ và khoảnh khắc mà nó hiện hữu như là một hình thức chân thực của Đại Hư: [CENTER][COLOR=Blue][I]Dòng nước ẩn mình trong cỏ mùa thu đã trôi xa * Lá rơi chiếc nầy chồng lên chiếc nọ Cơn mưa quất xuống cơn mưa[/I][/COLOR][/CENTER] [/QUOTE]
Tên
Mã xác nhận
Thủ đô Việt Nam là?
Gửi trả lời
Trang chủ
Diễn đàn
NHẬT BẢN HỌC-THÔNG TIN NHẬT BẢN
Văn hóa xã hội
Zen và nghệ thuật
Top
