Nhật Bản Luận
Bài viết được quan tâm
-
Nhật Bản và sự suy giảm quyền lực mềm: Khi hình ảnh quốc gia bị chính xã hội trong nước bào mòn
Trong suốt ba thập niên cuối thế kỷ XX, Nhật Bản là một trong những cường quốc quyền lực mềm mạnh nhất thế giới. Sự tinh tế của văn hóa, sự kỷ luật của xã hội, chất lượng sản phẩm và thái độ đối với lao động khiến Nhật Bản được yêu mến từ Đông Nam Á đến châu Âu. Nhiều quốc gia coi Nhật như một... -
Nhật Bản và sự tái định vị chiến lược trong trật tự châu Á–Thái Bình Dương
Bài viết phân tích vị trí của Nhật Bản trong cấu trúc quyền lực khu vực đang thay đổi nhanh chóng dưới tác động của cạnh tranh Mỹ–Trung. Kết hợp khung lý thuyết của chủ nghĩa hiện thực, tự do và phân tích nội lực (domestic constraints), nghiên cứu đánh giá các yếu tố dân số, kinh tế, an ninh... -
Vì sao Nhật Bản không thể cởi bỏ tâm lý bài ngoại?
Trong nhiều khảo sát quốc tế, Nhật Bản thường được đánh giá là một xã hội an toàn, lịch sự và có văn hóa tiếp khách chu đáo. Tuy nhiên, xen lẫn sự lịch thiệp ấy là một hiện tượng khó giải thích: tâm lý bài ngoại tồn tại dai dẳng, dù mức độ biểu hiện thay đổi theo thời kỳ. Điều nghịch lý là Nhật... -
Nhật Bản và nghịch lý Smart City: Vì sao công nghệ mạnh nhưng lại yếu trong triển khai thực tế?
Dù sở hữu năng lực công nghệ hàng đầu, Nhật Bản vẫn gặp khó khăn trong chuyển đổi số đô thị. Bài phân tích lý giải vì sao Thành phố thông minh(Smart City), Mã số định danh(MyNumber), chính phủ điện tử và số hóa hành chính đều triển khai chậm, qua góc nhìn thể chế, nhân lực và văn hoá tổ chức... -
Nhật Bản lo ngại khi Trump yêu cầu “hạ nhiệt” xung đột Trung–Nhật: Vì sao Tokyo cảm thấy bị cô lập?
Phát biểu ám chỉ về khả năng can thiệp quân sự trong “Trường hợp Đài Loan có biến” của Thủ tướng Takaichi đang gây ra một phản ứng dây chuyền bất ngờ: không chỉ Trung Quốc phản ứng mạnh, mà ngay cả Mỹ – đồng minh chiến lược của Nhật – cũng tỏ ý muốn Nhật “hạ nhiệt”. Thái độ này đồng nghĩa với...
Nhật Bản ngày nay thường được nhìn nhận như một xã hội “đồng nhất”, nơi từ cách ăn mặc, cư xử cho đến tư duy đều hướng đến sự hòa hợp với cộng đồng. Các quy định trong trường học – từ tóc, tất, hộp bút đến ô dù – thường bị coi là biểu hiện rõ nét nhất của “đồng nhất hoá”.
Nhưng đồng nhất hoá...
Trong nhiều bài phân tích, đồng nhất hóa (uniformity) trong trường học Nhật Bản thường được xem là biểu tượng của sự gò bó: từ đồng phục, tóc đen, đồ dùng giống nhau cho đến những quy định cứng nhắc. Tuy nhiên, nếu chỉ nhìn vào mặt tiêu cực, chúng ta sẽ bỏ lỡ bức tranh rộng hơn: đồng nhất hóa...
Sự kiện Mỹ công bố Chiến lược An ninh Quốc gia (NSS 2025) với hàng loạt điều chỉnh quan trọng đánh dấu bước ngoặt lớn trong cán cân quyền lực toàn cầu. Không còn hình ảnh nước Mỹ “ôm trọn thế giới”, văn kiện mới cho thấy Washington ưu tiên bảo vệ Tây Bán cầu, tăng sức ép với Mỹ Latin, đồng thời...
Chính phủ Nhật Bản vừa trình Quốc hội bản bổ sung ngân sách trị giá hơn 18 nghìn tỷ yên cho năm tài khóa 2025. Điều đáng chú ý không chỉ là quy mô ngân sách, mà còn là kế hoạch đẩy chi tiêu quốc phòng lên mức tương đương 2% GDP – một con số thường gắn với tiêu chuẩn của NATO.
Nhưng đặt câu hỏi...
“Đồng nhất hóa” trong giáo dục Nhật Bản: Khi trường học là nơi tạo ra những con người giống hệt nhau
1. Nhật Bản – xã hội yêu sự đồng nhất đến mức… sợ khác biệt
Nhật Bản nổi tiếng về kỷ luật và tinh thần tập thể, nhưng cũng chính vì vậy mà trường học trở thành nơi đồng nhất hóa mạnh nhất trong xã hội.
Ở nhiều quốc gia, trường học là nơi trẻ được thể hiện bản thân.
Ở Nhật, ngược lại:
trường...
Trong lịch sử thế giới, hiếm có trường hợp một quốc gia đóng cửa gần như hoàn toàn trong gần ba thế kỷ mà không suy tàn. Các đế chế từng hùng mạnh như nhà Minh, Mamluk hay Tokugawa trước đó ít lâu đều sụp đổ khi mất đi sự kết nối với các dòng chảy thương mại và tri thức quốc tế. Thế nhưng Nhật...
Dù sở hữu năng lực công nghệ hàng đầu, Nhật Bản vẫn gặp khó khăn trong chuyển đổi số đô thị. Bài phân tích lý giải vì sao Thành phố thông minh(Smart City), Mã số định danh(MyNumber), chính phủ điện tử và số hóa hành chính đều triển khai chậm, qua góc nhìn thể chế, nhân lực và văn hoá tổ chức...
Đối với phần lớn người dân Nhật, vấn đề “đất hiếm” rất mơ hồ, thậm chí tưởng như chỉ là chuyện kỹ thuật của ngành hóa chất. Nhưng trong giới hoạch định chiến lược, đất hiếm không phải là câu chuyện tài nguyên, mà là câu chuyện của sinh mệnh kinh tế quốc gia. Từ robot, ô tô điện, nam châm vĩnh...
Nhiều người nước ngoài đến Nhật với kỳ vọng rằng chỉ cần họ nỗ lực, đóng góp, hòa nhập và thành công, thì xã hội Nhật sẽ xem họ như một thành viên bình đẳng như những người Nhật bản địa khác. Nhưng sau 5 năm, 10 năm, thậm chí 20 năm sinh sống, phần lớn đều đối diện cùng một câu hỏi gai góc: tại...
Khi người ta nhắc đến “kỳ tích kinh tế Nhật Bản”, những diễn ngôn quen thuộc lập tức xuất hiện: kỷ luật lao động, tinh thần tập thể, văn hóa Samurai, sự chăm chỉ hay năng lực quản trị. Những lời giải thích này được lặp lại nhiều đến mức trở thành “chân lý” mặc định. Nhưng nếu đặt Nhật Bản vào...
Trong các nền kinh tế phát triển, Nhật Bản là trường hợp đặc biệt: tăng trưởng danh nghĩa âm trong gần ba thập kỷ. Theo số liệu của IMF, GDP danh nghĩa của Nhật năm 1995 đạt 5.546 tỷ USD, đến năm 2023 chỉ còn 4.213 tỷ USD – tức giảm 24%. Điều này diễn ra trong bối cảnh phần lớn các nước phát...
Trong nhiều khảo sát quốc tế, Nhật Bản thường được đánh giá là một xã hội an toàn, lịch sự và có văn hóa tiếp khách chu đáo. Tuy nhiên, xen lẫn sự lịch thiệp ấy là một hiện tượng khó giải thích: tâm lý bài ngoại tồn tại dai dẳng, dù mức độ biểu hiện thay đổi theo thời kỳ. Điều nghịch lý là Nhật...
Bài viết phân tích vị trí của Nhật Bản trong cấu trúc quyền lực khu vực đang thay đổi nhanh chóng dưới tác động của cạnh tranh Mỹ–Trung. Kết hợp khung lý thuyết của chủ nghĩa hiện thực, tự do và phân tích nội lực (domestic constraints), nghiên cứu đánh giá các yếu tố dân số, kinh tế, an ninh...
Một phát ngôn tưởng chừng kỹ thuật về “Tình huống đe dọa sự tồn vong quốc gia” đã nhanh chóng thổi bùng căng thẳng Nhật–Trung, kéo theo các sự kiện văn hóa bị hủy, ngành xuất bản đình trệ, thị trường lo ngại rủi ro đất hiếm, và không khí dè chừng lan trong giới trẻ Nhật. Hiện tượng này cho thấy...
Phát biểu ám chỉ về khả năng can thiệp quân sự trong “Trường hợp Đài Loan có biến” của Thủ tướng Takaichi đang gây ra một phản ứng dây chuyền bất ngờ: không chỉ Trung Quốc phản ứng mạnh, mà ngay cả Mỹ – đồng minh chiến lược của Nhật – cũng tỏ ý muốn Nhật “hạ nhiệt”. Thái độ này đồng nghĩa với...
Trong suốt ba thập niên cuối thế kỷ XX, Nhật Bản là một trong những cường quốc quyền lực mềm mạnh nhất thế giới. Sự tinh tế của văn hóa, sự kỷ luật của xã hội, chất lượng sản phẩm và thái độ đối với lao động khiến Nhật Bản được yêu mến từ Đông Nam Á đến châu Âu. Nhiều quốc gia coi Nhật như một...
