Tập tục ăn món làm từ lươn vào ngày sửu trong thời gian Hành Thổ
Doyo no Ushi no Hi (Ngày sửu trong thời gian Hành Thổ ) là ngày Sửu dựa theo cách tính 12 con giáp trong thời gian Hành Thổ.
Như đã biết, dân gian có tục vào ngày Sửu trong thời gian Hành Thổ của mùa Hè ăn món (làm từ) lươn bồi dưỡng sức khỏe để vượt qua quãng thời gian nóng nực. Thường thì DoYo no Ushi no Hi (được dùng để) chỉ mùa Hè nhưng thật ra thì bốn mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông đều có thời gian Hành Thổ. Do đó, dẫn đến kết quả là trong một năm có 4 lần DoYo no Ushi no Hi.
Người ta nói rằng tục ăn lươn vào Doyo no Ushi no Hi bắt đầu khỏang thời Edo. Dựa vào tục dân gian cho rằng vào ngày Sửu ăn món có tên bắt đầu bằng chữ “U” sẽ không bị chứng suy nhược cơ thể, Hiraga Gennai đã khuyên quán chuyên bán (món làm từ)lươn nọ đang bị ế treo bảng “Hôm nay là ngày Sửu”, kết quả là quán này đã phất lên rất nhanh. Các quán khác cũng bắt chước theo và thế là tập tục ăn(món làm từ) lươn vào Doyo no Ushi no Hi đã ra đời.
Dường như đây chỉ là mẹo (phương pháp) để bán món Lươn bị ế ẩm vào mùa Hè. Nhưng, do món ăn làm từ Lươn có hiệu quả chống suy nhược cơ thể, biếng ăn(vào mùa Hè) nhờ vào hàm lượng Vitamin B cao nên đã trở thành tập quán rất hợp lý.
Chú ý:
1.Thời gian Hành Thổ: Thuyết Ngũ Hành cho rằng các mùa Xuân, Hạ, Thu, Đông ứng với các Hành Mộc, Hỏa, Kim, Thủy. Còn Hành Thổ được xếp vào thời gian chuyển giao giữa các mùa(18 ngày).Không rõ trong sách chuyên môn có từ khác để chỉ thời gian này hay không?
2. Ngày Sửu trong tiếng Nhật đọc là “Ushi” và Lươn thì đọc là “Unagi. Do đó tập tục “ăn món có tên bắt đầu bằng chữ U của Người Nhật cũng tương tự với tập tục ăn cơm nếp Đậu(Đỗ), Xôi Đậu trước khi đi thi của người Việt Nam.
3.Nên giữ nguyên cách đọc là Doyo no ushi no hi vì đây là một tập quán/ tập tục.