Lịch sử Thời kỳ Muromachi: Nội chiến và văn hóa Samurai

kamikaze · 13/04/2025

Nhật Bản bước vào thời kỳ loạn lạc

Sau khi lật đổ Mạc phủ Kamakura vào năm 1333, Ashikaga Takauji thiết lập Mạc phủ Ashikaga (1336 – 1573), mở ra thời kỳ Muromachi – một giai đoạn kéo dài hơn 200 năm đầy biến động với nội chiến, tranh giành quyền lực và sự trỗi dậy của các lãnh chúa phong kiến (Daimyo).

Thời kỳ này chứng kiến nhiều thay đổi quan trọng trong lịch sử Nhật Bản:

Thiên hoàng mất hoàn toàn quyền lực, chỉ còn tồn tại trên danh nghĩa.
Samurai và các Daimyo thống trị đất nước, hình thành các liên minh quân sự riêng.
Chiến tranh liên miên giữa các lãnh chúa, đặc biệt trong thời kỳ "Chiến Quốc" (Sengoku).
Văn hóa Nhật Bản phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là trà đạo, kiếm đạo và kịch Noh.

Dù có những khoảnh khắc hòa bình, nhưng phần lớn thời kỳ Muromachi là một giai đoạn hỗn loạn, nơi chỉ những kẻ mạnh mới có thể tồn tại.

1. Sự thành lập Mạc phủ Ashikaga (1336)

1.1. Ashikaga Takauji lật đổ Kamakura

Năm 1333, Ashikaga Takauji, một Samurai trung thành với Mạc phủ Kamakura, bất ngờ phản bội và đứng về phía Thiên hoàng Go-Daigo để lật đổ chính quyền Kamakura.

Ban đầu, Thiên hoàng cố gắng khôi phục quyền lực hoàng gia, nhưng chỉ sau vài năm, Ashikaga Takauji quay lưng chống lại Thiên hoàng và tự lập chính quyền tại Kyoto vào năm 1336, đặt nền móng cho Mạc phủ Ashikaga.

1.2. Cuộc xung đột Nam – Bắc triều (1336 – 1392)

Sau khi bị Ashikaga chiếm quyền, Thiên hoàng Go-Daigo trốn về Yoshino và lập triều đình phía Nam, trong khi Ashikaga kiểm soát triều đình phía Bắc ở Kyoto.

Cuộc nội chiến giữa hai phe kéo dài 56 năm (1336 – 1392) và kết thúc khi Ashikaga Yoshimitsu (cháu nội của Takauji) hợp nhất hai triều đình vào năm 1392, chính thức củng cố quyền lực của Mạc phủ Ashikaga.

2. Thời kỳ hoàng kim dưới thời Ashikaga Yoshimitsu (1368 – 1408)

2.1. Hệ thống cai trị phong kiến

Dưới thời Ashikaga Yoshimitsu, Nhật Bản bước vào giai đoạn tương đối ổn định, dù vẫn nằm dưới sự kiểm soát của các lãnh chúa Daimyo. Hệ thống phong kiến bao gồm:

Shogun Ashikaga: Đứng đầu đất nước nhưng không có quyền lực tuyệt đối.
Daimyo (lãnh chúa phong kiến): Cai trị các vùng đất, có quân đội riêng và trung thành với Shogun.
Samurai: Phục vụ Daimyo, là lực lượng quân sự chính.
Nông dân & Thương nhân: Đóng thuế và sản xuất để nuôi Samurai.

2.2. Sự phát triển của văn hóa Muromachi

Dưới thời Ashikaga Yoshimitsu, văn hóa Nhật Bản phát triển mạnh, tạo nền tảng cho nhiều nét đặc trưng sau này:

Trà đạo (Chado): Nghệ thuật thưởng trà trở thành một biểu tượng tinh thần Samurai.
Kiếm đạo (Kenjutsu): Samurai luyện tập chiến đấu, hình thành triết lý kiếm thuật.
Kịch Noh: Loại hình sân khấu truyền thống Nhật Bản xuất hiện.
Chùa Vàng (Kinkaku-ji): Một trong những công trình kiến trúc đẹp nhất Nhật Bản được xây dựng.

Tuy nhiên, thời kỳ hòa bình này không kéo dài lâu. Sau cái chết của Yoshimitsu, quyền lực của Mạc phủ Ashikaga bắt đầu suy yếu, dẫn đến thời kỳ Chiến Quốc Sengoku (1467 – 1573).

3. Thời kỳ Sengoku (1467 – 1573) – Nội chiến giữa các lãnh chúa

3.1. Chiến tranh Onin (1467 – 1477) – Nhật Bản rơi vào hỗn loạn

Sau thời Yoshimitsu, các Shogun Ashikaga ngày càng yếu kém. Đỉnh điểm là vào năm 1467, khi cuộc Chiến tranh Onin bùng nổ giữa các gia tộc Daimyo, kéo dài 10 năm và phá hủy Kyoto.
Từ đó, Nhật Bản rơi vào thời kỳ chiến loạn (Sengoku Jidai), nơi các lãnh chúa tự cai trị, không còn trung thành với Shogun.

3.2. Những lãnh chúa mạnh nhất thời Sengoku

Trong suốt gần 100 năm, nhiều lãnh chúa nổi lên, chiến đấu để giành quyền kiểm soát Nhật Bản. Ba nhân vật quan trọng nhất của thời kỳ này là:

Oda Nobunaga – Người đầu tiên thống nhất phần lớn Nhật Bản bằng vũ lực.
Toyotomi Hideyoshi – Người kế thừa Nobunaga, tiếp tục thống nhất Nhật Bản.
Tokugawa Ieyasu – Người sáng lập Mạc phủ Tokugawa, kết thúc thời kỳ Sengoku.

3.3. Sự sụp đổ của Mạc phủ Ashikaga (1573)

Sau hàng thập kỷ mất quyền kiểm soát, Shogun Ashikaga Yoshiaki bị Oda Nobunaga lật đổ vào năm 1573, chấm dứt hơn 200 năm cai trị của gia tộc Ashikaga.

Nhật Bản bước vào thời kỳ Azuchi-Momoyama (1573 – 1603), giai đoạn thống nhất đất nước.

4. Kết luận

Thời kỳ Muromachi là một giai đoạn đầy biến động trong lịch sử Nhật Bản. Mặc dù mở đầu bằng sự ổn định của Mạc phủ Ashikaga, nhưng sự yếu kém của các Shogun và tham vọng của các lãnh chúa phong kiến đã đẩy Nhật Bản vào chiến tranh liên miên trong suốt gần 100 năm.

Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn mà văn hóa Samurai, trà đạo, kiếm thuật và nghệ thuật Nhật Bản phát triển mạnh mẽ, để lại dấu ấn sâu sắc cho các thế hệ sau.

Ở bài tiếp theo, chúng ta sẽ khám phá thời kỳ Azuchi-Momoyama – Giai đoạn thống nhất Nhật Bản dưới sự lãnh đạo của Oda Nobunaga và Toyotomi Hideyoshi.