Mấy ngày nay cộng đồng mạng bao trùm không khí bi thương, sục sôi căm phẫn khi nghe tin một bạn trẻ người Việt Nam bị đánh và ném xuống sông gây ra tử vong tại Namba, khu phố sầm uất bực nhất Osaka, trung tâm kinh tế văn hoá Miền Tây Nhật bản. Người ta thương khóc cho cái chết đau đớn của một người con đất Việt nơi đất khách quê người bao nhiêu thì lại căm phẫn với sự tàn độc của sát thủ bấy nhiêu. Ngoài ra, sự căm phẫn còn dồn lên việc một số người chứng kiến và thản nhiên quay phim nhưng không cứu “ đồng bào”, “ đồng hương”. Đau xót trước sự ra đi trong đau đớn của loại; Căm phẫn trước sự nhẫn tâm, vô cảm là những cảm giác tâm lý tự nhiên ai cũng có. Và hoàn toàn dễ hiểu cũng như thông cảm và ở một mặt nào đó là rất đáng trân trọng.
Tuy nhiên, dường như người ta quá bàng hoàng, quá bất ngờ trước sự việc xảy ra quá đột ngột nên chỉ cố gắng trút căm phẫn lên kẻ thủ ác và những người bị cho là “ vô cảm”, cố gắng trút giận lên những người này bằng những lời lẽ càng chua cay càng tốt. Nhưng mặt khác, dường như tại thời điểm hiện tại không ai ngồi lại suy nghĩ theo lối bình thường, đáng lẽ nên có, để tìm ra nguyên nhân sâu xa nhằm đưa ra vài giải pháp để giảm đi những việc thương tâm không đáng có như lần này.
Người chết thì đã chết. Chúng ta có đau thương căm phẫn thì cũng không giúp cho người chết sống lại được. Thay vào đó nên rút ra những bài học từ những việc thương tâm này để bảo vệ bản thân cũng như bảo vệ cộng đồng. Liên quan đến các sự vụ việc không hay xảy ra gần đây với người Việt tại Nhật, tôi có một số ý kiến như sau. Đây không phải là bài viết đại diện cho ai hay cho phe nào phản đối việc gì đó mà đơn thuần chỉ là ý kiến cá nhân tôi. Tôi viết bài này thay cho việc phải trả lời riêng lẻ các câu hỏi của bạn bè cả ngoài đời lẫn trên mạng về vài vục việc liên quan đến người Việt tại Nhật gần đây. Ý kiến của tôi có thể khác với nhiều người. Người đọc không cần phải đồng ý với ý kiến của tôi. Tuy nhiên nếu có gì mong mọi người giữ thá độ chừng mục khi phản biện.
1/ Chuyện thương tâm vẫn xảy ra như cơm bữa tại Nhật:
Việc người Việt bị đánh dã man và dìm xuống sông đến chết thì có lẽ đây là lần đầu tiên xảy ra tại Nhật. Nhưng những sự việc thương tâm liên quan đến người Việt tại Nhật thì vẫn luôn xảy ra. Mới tuần trước đây thôi, hai thực tập sinh Việt Nam được xác nhận tử vong trên người có vết đâm. Đồng thời dư luận Nhật Bản đang xôn xao về việc một bạn thực tập sinh Việt Nam có thai sinh đôi và ( vì lý do nào đó hai đứa trẻ tử vong nên ) đã không báo ai mà lén chôn xác, bị toà án kết án tù. Rồi bao nhiêu vụ người Việt tại Nhật gây ra như trộm cắp, cho vay nặng lãi, đòi nợ bằng vũ lực. Tất cả những việc này đều là việc “thương tâm” trực tiếp gây đau khổ cho đồng hương đồng bào và gián tiếp làm ảnh hưởng đến hình ảnh người Việt Nam ( vốn đã không tốt)trên đất Nhật Bản.
Thực tế là cùng với việc gia tăng số người Việt qua Nhật thì số vụ thương tâm vẫn đang tăng lên rất nhanh.
2/Đa số sự việc bắt nguồn từ một số nguyên nhân chung:
Mỗi việc đau lòng xảy ra theo một cách. Thoạt nhìn, sẽ khó nhận ra điểm chung giữa các sự việc. Tuy nhiên nếu suy xét kỹ ta sẽ nhận ra giữa chúng có điểm chung. Đó là sự thiếu thông tin, thiếu hiểu biết của những người trong và ngoài cuộc. Vì sao? Lý do như sau:
Thứ Nhất, nếu như những người trong cuộc nắm được một số kiến thức cơ bản về ngôn ngữ, luật pháp và văn hoá phong tục Nhật Bản thì sẽ tránh được những kết quả thương tâm. Đơn cử trường hợp thực tập sinh có thai sinh con và bị kết án đã nêu trên đây nếu như bản thân thực tập sinh hiểu được ở Nhật có nhiều đoàn thể hỗ trợ việc có thai và sinh con ngoài ý muốn cũng như bạn này có được thông tin về những tổ chức hỗ trợ người nước ngoài tại Nhật và dũng cảm liên lạc cho họ thì kết quả đã khác. Hay vô số trường hợp xảy ra xích mích nhỏ giữa người Nhật và người Việt nếu người trong cuộc biết chút ít về phong tục của Nhật thì hầu hết sẽ tránh được kết quả xấu.
Thứ hai là việc thiếu một nơi hỗ trợ có khả năng giải quyết các vấn đề. Đọc đến đây ắt có người sẽ phản biện rằng “ không có khả năng học tiếng Nhật. Không có thời gian học tiếng Nhật thì làm sao hiểu văn hoá của họ để cư xử cho đúng?!”. Điều này hoàn toàn đúng. Nhưng chưa đủ. Bởi lẽ nếu người trong cuộc không đủ khả năng học tiếng Nhật, không đủ khả năng học để hiểu văn hoá Nhật nhưng nếu cố gắng thu thập thông tin thì vẫn có thể tìm cho mình một tổ chức hỗ trợ tốt tại Nhật, giúp giải quyết khi các vấn đề không hay xảy ra. Nếu là lưu học sinh thì chọn trường có sự hỗ trợ thấu đáo. Nếu thực tập sinh thì chọn nghiệp đoàn đáng tin cậy. Bằng cách này khi có sự việc xảy ra những tổ chức này sẽ giúp tháo gỡ khó khăn.
Cũng cần nói thêm là những trường hợp như thực tập sinh có thai sinh con và ra toà cũng như việc thực tập sinh tử vong tại Fukuoka nếu như có một nghiệp đoàn hỗ trợ tốt thì tình huống sẽ khác đi.
Thứ ba, việc thiếu thông tin và nhận thức sai lệch, nông cạn dẫn đến việc bản thân những người qua Nhật vô trách nhiệm và vô cảm với chính bản thân mình. Ai cũng biết qua Nhật cường độ làm việc và học tập rất cao. Nhưng cường độ làm việc không cao đến nỗi để mỗi ngày không có khoảng 5-10 phút cho việc học tiếng Nhật hay tìm hiểu thông tin. Thế nhưng, thay vì tranh thủ học lấy vài từ tiếng Nhật, tranh thủ tìm hiểu lấy những thông tin bổ ích thì nhiều người lại sử dụng thời gian rảnh để làm anh hùng bàn phím, tham gia vào các hội nhóm để rồi kết quả là những cuộc ăn chơi vô bổ tại những khu phố sầm uất, nơi tập trung đủ các thành phần bất hảo và thường xảy ra các vụ việc thương tâm( Vụ việc thương tâm vừa xảy ra với người Việt cũng xảy ra tại khu phố sầm uất và ngay khi tình trạng khẩn cấp vừa mới được tuyên bố trở lại).
3/ Việc tương tự có thể xảy ra với bất cứ ai đang ở Nhật:
Khi những việc thương tâm xảy ra đa số người Việt tại Nhật đều nghĩ rằng nạn nhân không may và tỏ thái độ đồng cảm hay phẫn nộ. Thế nhưng, ít ai nhận ra rằng những việc xảy ra với người khác cũng có thể ập đến với bản thân bất cứ lúc nào. Không có gì chắc chắn bạn sẽ không có xích mích với đồng nghiệp người Nhật và không có khả năng bị đánh. Cũng không có gì để đảm bảo bạn không bị dính vào vụ lừa đảo nào đó tại Nhật mà thủ phạm lại chính là đồng bào của mình. Nếu bạn là nữ thì chẳng có gì đảm bảo bạn không bị dính bầu ngoài ý muốn hay bị người yêu bỏ sau khi phát hiện đã có bầu. Tất cả mọi khả năng đều có thể xảy ra với bất cứ ai đang sinh sống tại Nhật Bản. Có lẽ chừng nào còn người Việt ở Nhật thì chừng đó còn có những việc không hay liên quan đến người Việt. Chúng ta không
thể xoá bỏ hết những việc không hay xảy ra với người Việt tại Nhật. Tuy nhiên bằng cách trang bị cho bản thân những kiến thức, thông tin cần thiết chúng ta có thể tránh rủi ro cho bản thân và phần nào góp phần hạn chế những vụ việc lùm xùm liên quan đến người Việt tại Nhật.
4/ Thay cho lời kết:
Những người đang căm phẫn xót xa cho vụ việc bạn trẻ người Việt Nam bị giết dã man gần đây liệu có ai nghĩ đến việc hai đứa bé mà thực tập sinh Việt Nam hạ sinh cũng đáng được sống và hiện nay mẹ của bé cũng đang vô cùng đau khổ không kém bao gia đình có người thân gặp nạn tại Nhật không? Cũng không thể cho rằng hai bạn trẻ thực tập sinh tử vong tại một ngôi nhà ở Fukuoka với vết dao trên ngực trái gần đây lại không đau đớn bằng những nạn nhân xấu số khác được. Tất cả họ và gia đình đều có nỗi đau như nhau. Thật không công bằng khi chúng ta bỏ quên người này để khóc thương cho người khác. Tất cả họ đều đáng được cảm thông như nhau.
Và có lẽ cũng rất ít người nhận ra trong khi bản thân miệt mài gõ bàn phím để tố cáo ai đó “máu lạnh” “nhẫn tâm” vì không cứu một ai đó thì chính mình lại đang nhẫn tâm và máu lạnh với chính bản thân mình. Bởi lẽ nếu bản thân dành thời gian làm anh hùng bàn phím kia để học lấy vài từ tiếng Nhật, đọc lấy một thông tin bổ ích về Nhật Bản thì sẽ góp phần giúp chính bản thân tránh xa những phiền toái nho nhỏ hàng ngày(nhưng có thể sẽ bùng lên với một hậu quả khôn lường về sau). Ngược lại, việc không học hỏi, trau dồi kiến thức, thu thập thông tin đã khiến cho khoảng cách giữa bản thân và những việc không hay trở nên gần hơn!
Cũng nên nhớ rằng đừng nghĩ việc học hỏi trau dồi kiến thức là chuyện đao to búa lớn. Thật sai lầm khi nghĩ rằng để học hỏi cần phải đến trường. Việc học hỏi trau dồi có khi chỉ là việc nhỏ như thay vì bỏ qua từ không hiểu nghĩa như trươc đây thì cố gắng tra nghĩa. Thay vì không chào hỏi đồng nghiệp thì ta bắt đầu bằng câu chào hỏi. Thay vì cười khi bị cấp trên người Nhật nhắc nhở và lý do lý trấu khi làm sai - là những điều nhỏ mà người Nhật rất ghét- thì cố giữ thái độ bình tĩnh và nói một câu xin lỗi thay cho lời giải thích. Tất cả những việc này rất nhỏ, rất dễ! Vấn đề còn lại là bản thân bạn có muốn làm hay không mà thôi! Cuộc sống của bạn ở Nhật tốt hay xấu phần lớn là do bản thân bạn mà ra cả!
Tuy nhiên, dường như người ta quá bàng hoàng, quá bất ngờ trước sự việc xảy ra quá đột ngột nên chỉ cố gắng trút căm phẫn lên kẻ thủ ác và những người bị cho là “ vô cảm”, cố gắng trút giận lên những người này bằng những lời lẽ càng chua cay càng tốt. Nhưng mặt khác, dường như tại thời điểm hiện tại không ai ngồi lại suy nghĩ theo lối bình thường, đáng lẽ nên có, để tìm ra nguyên nhân sâu xa nhằm đưa ra vài giải pháp để giảm đi những việc thương tâm không đáng có như lần này.
Người chết thì đã chết. Chúng ta có đau thương căm phẫn thì cũng không giúp cho người chết sống lại được. Thay vào đó nên rút ra những bài học từ những việc thương tâm này để bảo vệ bản thân cũng như bảo vệ cộng đồng. Liên quan đến các sự vụ việc không hay xảy ra gần đây với người Việt tại Nhật, tôi có một số ý kiến như sau. Đây không phải là bài viết đại diện cho ai hay cho phe nào phản đối việc gì đó mà đơn thuần chỉ là ý kiến cá nhân tôi. Tôi viết bài này thay cho việc phải trả lời riêng lẻ các câu hỏi của bạn bè cả ngoài đời lẫn trên mạng về vài vục việc liên quan đến người Việt tại Nhật gần đây. Ý kiến của tôi có thể khác với nhiều người. Người đọc không cần phải đồng ý với ý kiến của tôi. Tuy nhiên nếu có gì mong mọi người giữ thá độ chừng mục khi phản biện.
1/ Chuyện thương tâm vẫn xảy ra như cơm bữa tại Nhật:
Việc người Việt bị đánh dã man và dìm xuống sông đến chết thì có lẽ đây là lần đầu tiên xảy ra tại Nhật. Nhưng những sự việc thương tâm liên quan đến người Việt tại Nhật thì vẫn luôn xảy ra. Mới tuần trước đây thôi, hai thực tập sinh Việt Nam được xác nhận tử vong trên người có vết đâm. Đồng thời dư luận Nhật Bản đang xôn xao về việc một bạn thực tập sinh Việt Nam có thai sinh đôi và ( vì lý do nào đó hai đứa trẻ tử vong nên ) đã không báo ai mà lén chôn xác, bị toà án kết án tù. Rồi bao nhiêu vụ người Việt tại Nhật gây ra như trộm cắp, cho vay nặng lãi, đòi nợ bằng vũ lực. Tất cả những việc này đều là việc “thương tâm” trực tiếp gây đau khổ cho đồng hương đồng bào và gián tiếp làm ảnh hưởng đến hình ảnh người Việt Nam ( vốn đã không tốt)trên đất Nhật Bản.
Thực tế là cùng với việc gia tăng số người Việt qua Nhật thì số vụ thương tâm vẫn đang tăng lên rất nhanh.
2/Đa số sự việc bắt nguồn từ một số nguyên nhân chung:
Mỗi việc đau lòng xảy ra theo một cách. Thoạt nhìn, sẽ khó nhận ra điểm chung giữa các sự việc. Tuy nhiên nếu suy xét kỹ ta sẽ nhận ra giữa chúng có điểm chung. Đó là sự thiếu thông tin, thiếu hiểu biết của những người trong và ngoài cuộc. Vì sao? Lý do như sau:
Thứ Nhất, nếu như những người trong cuộc nắm được một số kiến thức cơ bản về ngôn ngữ, luật pháp và văn hoá phong tục Nhật Bản thì sẽ tránh được những kết quả thương tâm. Đơn cử trường hợp thực tập sinh có thai sinh con và bị kết án đã nêu trên đây nếu như bản thân thực tập sinh hiểu được ở Nhật có nhiều đoàn thể hỗ trợ việc có thai và sinh con ngoài ý muốn cũng như bạn này có được thông tin về những tổ chức hỗ trợ người nước ngoài tại Nhật và dũng cảm liên lạc cho họ thì kết quả đã khác. Hay vô số trường hợp xảy ra xích mích nhỏ giữa người Nhật và người Việt nếu người trong cuộc biết chút ít về phong tục của Nhật thì hầu hết sẽ tránh được kết quả xấu.
Thứ hai là việc thiếu một nơi hỗ trợ có khả năng giải quyết các vấn đề. Đọc đến đây ắt có người sẽ phản biện rằng “ không có khả năng học tiếng Nhật. Không có thời gian học tiếng Nhật thì làm sao hiểu văn hoá của họ để cư xử cho đúng?!”. Điều này hoàn toàn đúng. Nhưng chưa đủ. Bởi lẽ nếu người trong cuộc không đủ khả năng học tiếng Nhật, không đủ khả năng học để hiểu văn hoá Nhật nhưng nếu cố gắng thu thập thông tin thì vẫn có thể tìm cho mình một tổ chức hỗ trợ tốt tại Nhật, giúp giải quyết khi các vấn đề không hay xảy ra. Nếu là lưu học sinh thì chọn trường có sự hỗ trợ thấu đáo. Nếu thực tập sinh thì chọn nghiệp đoàn đáng tin cậy. Bằng cách này khi có sự việc xảy ra những tổ chức này sẽ giúp tháo gỡ khó khăn.
Cũng cần nói thêm là những trường hợp như thực tập sinh có thai sinh con và ra toà cũng như việc thực tập sinh tử vong tại Fukuoka nếu như có một nghiệp đoàn hỗ trợ tốt thì tình huống sẽ khác đi.
Thứ ba, việc thiếu thông tin và nhận thức sai lệch, nông cạn dẫn đến việc bản thân những người qua Nhật vô trách nhiệm và vô cảm với chính bản thân mình. Ai cũng biết qua Nhật cường độ làm việc và học tập rất cao. Nhưng cường độ làm việc không cao đến nỗi để mỗi ngày không có khoảng 5-10 phút cho việc học tiếng Nhật hay tìm hiểu thông tin. Thế nhưng, thay vì tranh thủ học lấy vài từ tiếng Nhật, tranh thủ tìm hiểu lấy những thông tin bổ ích thì nhiều người lại sử dụng thời gian rảnh để làm anh hùng bàn phím, tham gia vào các hội nhóm để rồi kết quả là những cuộc ăn chơi vô bổ tại những khu phố sầm uất, nơi tập trung đủ các thành phần bất hảo và thường xảy ra các vụ việc thương tâm( Vụ việc thương tâm vừa xảy ra với người Việt cũng xảy ra tại khu phố sầm uất và ngay khi tình trạng khẩn cấp vừa mới được tuyên bố trở lại).
3/ Việc tương tự có thể xảy ra với bất cứ ai đang ở Nhật:
Khi những việc thương tâm xảy ra đa số người Việt tại Nhật đều nghĩ rằng nạn nhân không may và tỏ thái độ đồng cảm hay phẫn nộ. Thế nhưng, ít ai nhận ra rằng những việc xảy ra với người khác cũng có thể ập đến với bản thân bất cứ lúc nào. Không có gì chắc chắn bạn sẽ không có xích mích với đồng nghiệp người Nhật và không có khả năng bị đánh. Cũng không có gì để đảm bảo bạn không bị dính vào vụ lừa đảo nào đó tại Nhật mà thủ phạm lại chính là đồng bào của mình. Nếu bạn là nữ thì chẳng có gì đảm bảo bạn không bị dính bầu ngoài ý muốn hay bị người yêu bỏ sau khi phát hiện đã có bầu. Tất cả mọi khả năng đều có thể xảy ra với bất cứ ai đang sinh sống tại Nhật Bản. Có lẽ chừng nào còn người Việt ở Nhật thì chừng đó còn có những việc không hay liên quan đến người Việt. Chúng ta không
thể xoá bỏ hết những việc không hay xảy ra với người Việt tại Nhật. Tuy nhiên bằng cách trang bị cho bản thân những kiến thức, thông tin cần thiết chúng ta có thể tránh rủi ro cho bản thân và phần nào góp phần hạn chế những vụ việc lùm xùm liên quan đến người Việt tại Nhật.
4/ Thay cho lời kết:
Những người đang căm phẫn xót xa cho vụ việc bạn trẻ người Việt Nam bị giết dã man gần đây liệu có ai nghĩ đến việc hai đứa bé mà thực tập sinh Việt Nam hạ sinh cũng đáng được sống và hiện nay mẹ của bé cũng đang vô cùng đau khổ không kém bao gia đình có người thân gặp nạn tại Nhật không? Cũng không thể cho rằng hai bạn trẻ thực tập sinh tử vong tại một ngôi nhà ở Fukuoka với vết dao trên ngực trái gần đây lại không đau đớn bằng những nạn nhân xấu số khác được. Tất cả họ và gia đình đều có nỗi đau như nhau. Thật không công bằng khi chúng ta bỏ quên người này để khóc thương cho người khác. Tất cả họ đều đáng được cảm thông như nhau.
Và có lẽ cũng rất ít người nhận ra trong khi bản thân miệt mài gõ bàn phím để tố cáo ai đó “máu lạnh” “nhẫn tâm” vì không cứu một ai đó thì chính mình lại đang nhẫn tâm và máu lạnh với chính bản thân mình. Bởi lẽ nếu bản thân dành thời gian làm anh hùng bàn phím kia để học lấy vài từ tiếng Nhật, đọc lấy một thông tin bổ ích về Nhật Bản thì sẽ góp phần giúp chính bản thân tránh xa những phiền toái nho nhỏ hàng ngày(nhưng có thể sẽ bùng lên với một hậu quả khôn lường về sau). Ngược lại, việc không học hỏi, trau dồi kiến thức, thu thập thông tin đã khiến cho khoảng cách giữa bản thân và những việc không hay trở nên gần hơn!
Cũng nên nhớ rằng đừng nghĩ việc học hỏi trau dồi kiến thức là chuyện đao to búa lớn. Thật sai lầm khi nghĩ rằng để học hỏi cần phải đến trường. Việc học hỏi trau dồi có khi chỉ là việc nhỏ như thay vì bỏ qua từ không hiểu nghĩa như trươc đây thì cố gắng tra nghĩa. Thay vì không chào hỏi đồng nghiệp thì ta bắt đầu bằng câu chào hỏi. Thay vì cười khi bị cấp trên người Nhật nhắc nhở và lý do lý trấu khi làm sai - là những điều nhỏ mà người Nhật rất ghét- thì cố giữ thái độ bình tĩnh và nói một câu xin lỗi thay cho lời giải thích. Tất cả những việc này rất nhỏ, rất dễ! Vấn đề còn lại là bản thân bạn có muốn làm hay không mà thôi! Cuộc sống của bạn ở Nhật tốt hay xấu phần lớn là do bản thân bạn mà ra cả!
Sửa lần cuối:
Có thể bạn sẽ thích