Có ai nhìn vào tờ lịch tháng 12 rồi thở dài " Tháng này không có ngày nghỉ sao?" hay không ?
Kể từ khi thay đổi "Sinh nhật của Thiên hoàng", tháng 12 đã trở thành tháng không có ngày nghỉ, nhưng nhìn vào "ngày lễ" của mỗi quốc gia thì số ngày lễ của Nhật Bản được quy định trong "Luật ngày lễ quốc gia" là "16". Số ngày lễ nhiều hơn 11 ngày ở Pháp ( tài liệu của Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản ), 10 ngày ở Mỹ, 9 ngày ở Đức, 8 ngày ở Anh . Tuy nhiển có một thực tế là không ít người cho rằng “người Nhật làm việc quá nhiều” và được cho là cần có ngày nghỉ.
Tại sao vẫn xảy ra tình trạng “làm việc quá sức” cho dù người Nhật có nhiều ngày nghỉ ? Chúng tôi đã hỏi ông Masami Kimura, một chuyên gia tư vấn về lao động bảo hiểm xã hội.
Giờ làm việc thấp hơn mức trung bình của OECD, tuy nhiên ...
Q. Đầu tiên, tại sao ở Nhật Bản có rất nhiều ngày lễ?
Ông Kimura : “Trong Điều 1 của“ Luật liên quan đến các ngày lễ quốc gia” có nêu “ Người dân Nhật Bản mong muốn tìm kiếm tự do và hòa bình để nuôi dưỡng những phong tục đẹp và xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, cuộc sống tốt đẹp hơn. Toàn dân đặt ra ngày kỷ niệm, ngày cảm ơn, ngày tưởng niệm… ”, nhưng ngày nay việc coi trọng ngày lễ là một trong những biện pháp để điều chỉnh thời gian làm việc kéo dài của người lao động.
Kể từ tháng 4 năm 2019, công ty có nghĩa vụ phải cho người lao động nghỉ phép năm ngày có lương mỗi năm , nhưng do ảnh hưởng của phong tục tập quán thông thường và tình trạng thiếu lao động, thực tế hiện nay có rất nhiều công ty rất khó để cải thiện tỷ lệ nghỉ việc có lương . Do đó, có thể nghĩ rằng Nhật Bản đang buộc người dân phải nghỉ một ngày bằng cách tăng số ngày lễ . "
Q. Tại sao lại có ấn tượng rằng người Nhật không nghỉ ngơi nhiều mặc dù có rất nhiều ngày lễ ?
Ông Kimura: "Trước hết, nguyên nhân là do tỷ lệ nghỉ việc có lương ở các công ty trên cả nước là khoảng 56%, thấp hơn so với các nước trong OECD . Ngày nghỉ có lương vốn là quyền của người lao động, là một phần của cải cách phong cách làm việc, và chính phủ cũng đang thực hiện các biện pháp để tăng tỷ lệ nghỉ phép có lương, nguyên nhân có thể là do nhiều người lao động quá bận rộn nên không thể nghỉ được một ngày và rất khó để được nghỉ có lương.
Các kỳ nghỉ được thực hiện một cách tự nguyện theo cách làm việc của mỗi người, và không do nhà nước hay công ty quyết định. Với mục đích đó, bước đầu tiên là cần tăng tỷ lệ nghỉ có lương chứ không phải tăng số ngày lễ , hơn nữa là cần thay đổi môi trường làm việc của công ty để người lao động có thể linh hoạt sử dụng ngày nghỉ có lương theo ý mình. Nhưng trên thực tế, có rất nhiều công ty chưa đạt được mức đó, và tôi nghĩ rằng đó là lý do mà nhiều người có ấn tượng rằng người Nhật không nghỉ ngơi. "
Q. Ngoài những ngày nghỉ lễ, còn có những ngày nghỉ cuối năm, năm mới và lễ Obon, nhưng kể cả khi tính cả những ngày đó, vẫn có cảm giác rằng người Nhật đã làm việc quá sức.
Ông Kimura “Lâu nay người ta vẫn nói rằng người Nhật làm việc quá sức, nhưng theo Khảo sát về Giờ làm việc năm 2020 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), số giờ làm việc trung bình hàng năm của tất cả các nước thành viên là 1687 giờ. Nhật Bản có 1598 giờ, thấp hơn so với mức trung bình theo thống kê. Tuy nhiên, con số này không bao gồm thời gian làm thêm giờ và do thời gian làm việc của nam giới và và nữ giới là lẫn lộn ( có nhiều trường hợp nữ giới là lao động ngắn hạn như lao động bán thời gian ) , vì thế nó không đại diện cho tình hình thực tế.
Trong thực tế, có thể có nhiều người lao động làm việc lâu hơn số giờ thống kê do làm thêm giờ hoặc làm thêm giờ. Có thể một số nhân viên đang làm việc vào ngày lễ hoặc nghỉ phép do chưa hoàn thành công việc của họ. Một trong những nguyên nhân khiến thời gian tăng ca quá nhiều là do năng suất lao động của người lao động Nhật Bản thấp so với các nước khác . Nguyên nhân là do phạm vi công việc của mỗi người không rõ ràng, người lao động dễ thực hiện công việc không thuộc phạm vi họ phụ trách. "
Q. Nhật Bản có nhiều ngày nghỉ lễ, cuối năm và Tết Dương lịch, và các kỳ nghỉ lễ Obon. Vậy đối với người Nhật điều đó có tốt hay không ?
Ông Kimura : "Nhiều ngày nghỉ như nghỉ lễ, cuối năm và lễ Tết, và các kỳ nghỉ lễ Obon cho phép mọi người thoát khỏi công việc và làm phong phú thêm thời gian riêng tư của bản thân, do đó chính phủ khuyến nghị người dân thúc đẩy cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Mặt khác, nếu số ngày lễ tăng lên thì có thể cần xem xét các tác dụng phụ sau đây :
(1) Trừ khi khối lượng công việc giảm đi, nếu không thì công việc vào các ngày trong tuần sẽ bận rộn, và kết quả là nhân viên sẽ kiệt sức.
(2) Đặc biệt trong ngành dịch vụ, có nhiều ngành nghề mà những ngày nghỉ như lễ, tết, cuối năm, lễ tết, Obon là “thời điểm bận rộn”, khó có thể nhận được lợi ích đồng thời như ngày lễ.
(3) Số lượng người lao động như lao động không thường xuyên tính lương theo lương ngày, lương theo giờ sẽ ngày càng tăng, nếu tăng ngày nghỉ thì lương sẽ giảm, sẽ xuất hiện trở ngại trong cuộc sống.
Xét cho cùng, điều quan trọng là lao động và phía nhà quản lý phải làm việc cùng nhau để tạo ra một môi trường dễ dàng cho việc nghỉ phép có lương.
( Nguồn tiếng Nhật )
Kể từ khi thay đổi "Sinh nhật của Thiên hoàng", tháng 12 đã trở thành tháng không có ngày nghỉ, nhưng nhìn vào "ngày lễ" của mỗi quốc gia thì số ngày lễ của Nhật Bản được quy định trong "Luật ngày lễ quốc gia" là "16". Số ngày lễ nhiều hơn 11 ngày ở Pháp ( tài liệu của Tổ chức Xúc tiến Thương mại Nhật Bản ), 10 ngày ở Mỹ, 9 ngày ở Đức, 8 ngày ở Anh . Tuy nhiển có một thực tế là không ít người cho rằng “người Nhật làm việc quá nhiều” và được cho là cần có ngày nghỉ.
Tại sao vẫn xảy ra tình trạng “làm việc quá sức” cho dù người Nhật có nhiều ngày nghỉ ? Chúng tôi đã hỏi ông Masami Kimura, một chuyên gia tư vấn về lao động bảo hiểm xã hội.
Giờ làm việc thấp hơn mức trung bình của OECD, tuy nhiên ...
Q. Đầu tiên, tại sao ở Nhật Bản có rất nhiều ngày lễ?
Ông Kimura : “Trong Điều 1 của“ Luật liên quan đến các ngày lễ quốc gia” có nêu “ Người dân Nhật Bản mong muốn tìm kiếm tự do và hòa bình để nuôi dưỡng những phong tục đẹp và xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn, cuộc sống tốt đẹp hơn. Toàn dân đặt ra ngày kỷ niệm, ngày cảm ơn, ngày tưởng niệm… ”, nhưng ngày nay việc coi trọng ngày lễ là một trong những biện pháp để điều chỉnh thời gian làm việc kéo dài của người lao động.
Kể từ tháng 4 năm 2019, công ty có nghĩa vụ phải cho người lao động nghỉ phép năm ngày có lương mỗi năm , nhưng do ảnh hưởng của phong tục tập quán thông thường và tình trạng thiếu lao động, thực tế hiện nay có rất nhiều công ty rất khó để cải thiện tỷ lệ nghỉ việc có lương . Do đó, có thể nghĩ rằng Nhật Bản đang buộc người dân phải nghỉ một ngày bằng cách tăng số ngày lễ . "
Q. Tại sao lại có ấn tượng rằng người Nhật không nghỉ ngơi nhiều mặc dù có rất nhiều ngày lễ ?
Ông Kimura: "Trước hết, nguyên nhân là do tỷ lệ nghỉ việc có lương ở các công ty trên cả nước là khoảng 56%, thấp hơn so với các nước trong OECD . Ngày nghỉ có lương vốn là quyền của người lao động, là một phần của cải cách phong cách làm việc, và chính phủ cũng đang thực hiện các biện pháp để tăng tỷ lệ nghỉ phép có lương, nguyên nhân có thể là do nhiều người lao động quá bận rộn nên không thể nghỉ được một ngày và rất khó để được nghỉ có lương.
Các kỳ nghỉ được thực hiện một cách tự nguyện theo cách làm việc của mỗi người, và không do nhà nước hay công ty quyết định. Với mục đích đó, bước đầu tiên là cần tăng tỷ lệ nghỉ có lương chứ không phải tăng số ngày lễ , hơn nữa là cần thay đổi môi trường làm việc của công ty để người lao động có thể linh hoạt sử dụng ngày nghỉ có lương theo ý mình. Nhưng trên thực tế, có rất nhiều công ty chưa đạt được mức đó, và tôi nghĩ rằng đó là lý do mà nhiều người có ấn tượng rằng người Nhật không nghỉ ngơi. "
Q. Ngoài những ngày nghỉ lễ, còn có những ngày nghỉ cuối năm, năm mới và lễ Obon, nhưng kể cả khi tính cả những ngày đó, vẫn có cảm giác rằng người Nhật đã làm việc quá sức.
Ông Kimura “Lâu nay người ta vẫn nói rằng người Nhật làm việc quá sức, nhưng theo Khảo sát về Giờ làm việc năm 2020 của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), số giờ làm việc trung bình hàng năm của tất cả các nước thành viên là 1687 giờ. Nhật Bản có 1598 giờ, thấp hơn so với mức trung bình theo thống kê. Tuy nhiên, con số này không bao gồm thời gian làm thêm giờ và do thời gian làm việc của nam giới và và nữ giới là lẫn lộn ( có nhiều trường hợp nữ giới là lao động ngắn hạn như lao động bán thời gian ) , vì thế nó không đại diện cho tình hình thực tế.
Trong thực tế, có thể có nhiều người lao động làm việc lâu hơn số giờ thống kê do làm thêm giờ hoặc làm thêm giờ. Có thể một số nhân viên đang làm việc vào ngày lễ hoặc nghỉ phép do chưa hoàn thành công việc của họ. Một trong những nguyên nhân khiến thời gian tăng ca quá nhiều là do năng suất lao động của người lao động Nhật Bản thấp so với các nước khác . Nguyên nhân là do phạm vi công việc của mỗi người không rõ ràng, người lao động dễ thực hiện công việc không thuộc phạm vi họ phụ trách. "
Q. Nhật Bản có nhiều ngày nghỉ lễ, cuối năm và Tết Dương lịch, và các kỳ nghỉ lễ Obon. Vậy đối với người Nhật điều đó có tốt hay không ?
Ông Kimura : "Nhiều ngày nghỉ như nghỉ lễ, cuối năm và lễ Tết, và các kỳ nghỉ lễ Obon cho phép mọi người thoát khỏi công việc và làm phong phú thêm thời gian riêng tư của bản thân, do đó chính phủ khuyến nghị người dân thúc đẩy cân bằng giữa công việc và cuộc sống. Mặt khác, nếu số ngày lễ tăng lên thì có thể cần xem xét các tác dụng phụ sau đây :
(1) Trừ khi khối lượng công việc giảm đi, nếu không thì công việc vào các ngày trong tuần sẽ bận rộn, và kết quả là nhân viên sẽ kiệt sức.
(2) Đặc biệt trong ngành dịch vụ, có nhiều ngành nghề mà những ngày nghỉ như lễ, tết, cuối năm, lễ tết, Obon là “thời điểm bận rộn”, khó có thể nhận được lợi ích đồng thời như ngày lễ.
(3) Số lượng người lao động như lao động không thường xuyên tính lương theo lương ngày, lương theo giờ sẽ ngày càng tăng, nếu tăng ngày nghỉ thì lương sẽ giảm, sẽ xuất hiện trở ngại trong cuộc sống.
Xét cho cùng, điều quan trọng là lao động và phía nhà quản lý phải làm việc cùng nhau để tạo ra một môi trường dễ dàng cho việc nghỉ phép có lương.
( Nguồn tiếng Nhật )
Có thể bạn sẽ thích