1. Tin tức gây chấn động làng xe Nhật
Tháng 7/2025, Nissan chính thức xác nhận sẽ ngừng sản xuất xe hơi tại nhà máy Oppama – cơ sở có lịch sử hơn 70 năm tại tỉnh Kanagawa, Nhật Bản. Đây không chỉ là một quyết định về quản trị doanh nghiệp, mà còn là dấu mốc mang tính biểu tượng, bởi Oppama từng được gọi là “nơi khai sinh” của thương hiệu Nissan hiện đại.Thông tin này ngay lập tức gây chấn động dư luận, không chỉ vì ảnh hưởng trực tiếp tới hàng nghìn lao động, mà còn bởi nó đặt ra câu hỏi: Liệu ngành công nghiệp xe hơi Nhật Bản có đang bước vào “hoàng hôn” của những biểu tượng lâu đời?
2. Lịch sử nhà máy Oppama: Từ Datsun đến kỷ nguyên Nissan
2.1 Khởi đầu năm 1961
Nhà máy Oppama được xây dựng năm 1961, ban đầu để sản xuất dòng xe Datsun Bluebird – một trong những mẫu xe đưa tên tuổi Nissan ra thị trường quốc tế.2.2 Những kỷ lục ấn tượng
- Hơn 18 triệu xe đã xuất xưởng từ Oppama trong suốt 7 thập kỷ.
- Đây là nơi khai sinh nhiều mẫu xe chiến lược: Sunny, March, Note…
- Nhà máy từng là niềm tự hào của Nhật Bản, biểu tượng cho sự hồi phục sau Chiến tranh Thế giới thứ hai.
2.3 Vai trò trong cộng đồng
Không chỉ đơn thuần là một nhà máy, Oppama gắn liền với cả một cộng đồng công nhân, kỹ sư, và gia đình họ. Sự hiện diện của nhà máy giúp thành phố Yokosuka phát triển, trở thành một trung tâm công nghiệp quan trọng của tỉnh Kanagawa.3. Vì sao Nissan buộc phải đóng cửa Oppama?
3.1 Áp lực cạnh tranh toàn cầu
Thị trường ô tô toàn cầu thay đổi mạnh mẽ với sự trỗi dậy của Tesla (Mỹ) và BYD (Trung Quốc). Nissan từng là “người tiên phong” với mẫu xe điện Leaf, nhưng đã chậm chân trong việc mở rộng dải sản phẩm EV, khiến thị phần sụt giảm.
3.2 Công suất dư thừa và chi phí cao
- Nissan hiện có 17 nhà máy trên toàn thế giới nhưng chỉ hoạt động ở mức ~60% công suất.
- Oppama đã trở nên kém hiệu quả so với các nhà máy hiện đại hơn như Kyushu.
3.3 Chiến lược tái cấu trúc “Re:Nissan”
Theo kế hoạch, Nissan sẽ:- Giảm số nhà máy từ 17 còn 10.
- Cắt giảm 20.000 lao động trên toàn cầu.
- Tập trung vào các cơ sở sản xuất trọng điểm ở Kyushu, Aguascalientes (Mexico), và Sunderland (Anh).
3.4 Sức ép từ xe điện và quy định môi trường
Các quy định khắt khe hơn về khí thải tại châu Âu và Mỹ buộc Nissan phải tái phân bổ nguồn lực cho nghiên cứu và sản xuất xe điện, thay vì duy trì những nhà máy truyền thống.4. Tác động đối với người lao động và xã hội Nhật Bản
- Khoảng 3.000 nhân viên Oppama sẽ chịu ảnh hưởng trực tiếp. Nissan tuyên bố sẽ có chính sách hỗ trợ tái bố trí công việc, đào tạo lại và chuyển sang nhà máy khác, nhưng lo ngại về thất nghiệp và suy giảm kinh tế địa phương là có thật.
- Các doanh nghiệp phụ trợ, nhà cung cấp linh kiện quanh Yokosuka cũng đối mặt với nguy cơ sụt giảm đơn hàng.
- Công đoàn Nhật Bản đang yêu cầu Nissan đảm bảo “chuyển đổi công bằng” (just transition) cho công nhân.
5. Không chỉ Oppama: Mạng lưới nhà máy Nissan trên toàn cầu cũng bị thu hẹp
- Mexico (CIVAC): dự kiến đóng cửa vào năm tài chính 2025, sản xuất chuyển sang Aguascalientes.
- Thái Lan (Plant #1): hợp nhất vào Plant #2.
- Shonan (Nhật Bản): ngừng sản xuất mẫu AD và NV200 Vanette vào 2025.
- Một số cơ sở tại Ấn Độ, Nam Phi, Argentina cũng nằm trong danh sách xem xét.
6. Bài học từ các “ông lớn” Nhật Bản
Nissan không phải là trường hợp duy nhất. Trong hai thập kỷ qua, nhiều tập đoàn Nhật đã phải thu hẹp hoặc tái cấu trúc:- Panasonic bán mảng TV plasma, tái cấu trúc hàng loạt nhà máy.
- Toshiba sụp đổ vì bê bối kế toán và bán lại mảng bán dẫn.
- Sharp phải bán cho Foxconn để tồn tại.
Điểm chung: chậm đổi mới, chi phí cao, phụ thuộc vào quá khứ. Đây là bài học lớn cho mọi doanh nghiệp Nhật trong kỷ nguyên cạnh tranh toàn cầu.
7. Tương lai nào cho Nissan?
Dù quyết định đóng Oppama gây sốc, nhưng với Nissan, đây là cách duy nhất để:
- Cắt giảm chi phí, tăng hiệu quả sản xuất.
- Tái đầu tư vào xe điện, pin, và công nghệ tự lái.
- Tìm lại sức cạnh tranh trong bối cảnh toàn cầu hóa.
8. Kết luận: “Hoàng hôn” hay “khởi đầu mới”?
Việc đóng cửa nhà máy Oppama có thể được nhìn nhận theo hai cách:- Hoàng hôn của một biểu tượng – nơi từng khai sinh Datsun và xuất xưởng hàng chục triệu xe.
- Khởi đầu mới cho Nissan – bước ngoặt cần thiết để tồn tại trong kỷ nguyên xe điện.
Sửa lần cuối:
Có thể bạn sẽ thích