Để Trung Quốc vượt qua, Nhật Bản cần nhìn lại mình

-nbca-

dreamin' of ..
5 năm trước đây, kinh tế Trung Quốc chỉ bằng ½ kinh tế Nhật Bản, nhưng vào năm nay thì lại khác. Số liệu quý vừa công bố trong tuần này cho thấy Trung Quốc đã chiếm vị trí cường quốc thứ 2 thế giới của Nhật Bản.

Japan31.jpg

Vì dân số Trung Quốc gấp 10 lần dân số Nhật, nên sư đuổi kịp về kinh tế của Trung Quốc đối với Nhật Bản sớm muộn gì cũng đến. Nhưng điều ngạc nhiên là mọi việc diễn ra quá nhanh. Đối với Nhật Bản, hai thập kỷ trước đây còn tham vọng chiếm vị trị nền kinh thế số 1 thế giới, thì việc tụt xuống vị trí thứ ba là một sự kiện đáng buồn. Tuy vậy điều tội tệ hơn có thể đang đón chờ họ.

Nhiều đặc điểm của nền kinh tế tư bản tại Nhật góp phần vào sự trì trệ còn bám dai dẳng tại nước này: Với Nhật Bản, tăng trưởng GDP ở mức 1%/năm đã là may mắn. Mặc dù Nhật Bản đã có những cải cách đáng kể về quản trị doanh nghiệp, nới lỏng giám sát và mở rộng trong lĩnh vực tài chính, những điều này vẫn là chưa đủ. Trừ khi có những thay đổi mạnh mẽ, nếu không Nhật Bản có thể phải chịu thấp kỷ trì trệ ( lost decade) thứ 3.

Tất nhiên Nhật Bản vẫn có quyền tự hào về những công ty công nghệ hàng đầu thế giới, như Toyota hay Toshiba. Các sản phẩm linh kiện của Nhật có mặt trong hầu hết trong các sản phẩm công nghệ số.

Tuy nhiên sự thành công của những công ty hàng đầu tại Nhật đang che dấu đi những điểm yếu ngày càng lớn. Theo giáo sư về kinh doanh Yoko Ishikura tại trường Đại học Hitosubashi, các ông chủ Nhật Bản đang tỏ ra tự mãn: “ Họ vừa sợ đối mặt với thực tế phải thay đổi quyền lực vừa muốn bám lấy mô hình già cỗi.” Vấn đề chính mà Nhật Bản đang phải đối phó là sự sai lầm trong phân chia các nguồn lực cả về con người lẫn tài chính

Lỗi trong phân phối nguồn lực

Hệ thống của Nhật hầu như đảm bảo những dòng vốn mới chảy vào các công ty đã xảy ra lỗi trong quá khứ. Bởi vì các công ty gặp khó khăn thường hiếm khi bị sụp đổi, các công ty mới cũng ít được hình thành. Tỷ lệ phá sản tại Nhật Bản bằng ½ của Mỹ. Số lượng các doanh nghiệp mới hình thành tại Nhật bằng 1/3 tại Mỹ. Các nhà đầu tư vào các doanh nghiệp mới thành lập doanh nghiệp. Hệ thống phân phối tín dụng tại Nhật Bản hiếm khi kích thích các doanh nghiệp mới phát triển. Thay vào đó hệ thống này lại nuôi dưỡng những công ty lớn chậm thay đổi vào nhiều sai lầm.

Nhật Bản cũng mất đi kỹ năng tinh lọc nguồn nhân lực. Dù có nguồn chân lực trình độ cao, nhưng vấn đề văn hóa thường gây hạn chế trong các doanh nghiệp. Sự tôn trong người già, có nghĩa là việc thăng tiến chỉ hướng vào những người già trong doanh nghiệp, chứ không phải những người xuất sắc nhất. Những nhân viên trẻ với những sáng kiến hay thường ít cơ hội thể hiện. Khi vị chủ tịch già về hưu, thường đứng vai trò cố vấn, khiến cho người lãnh đạo mới trẻ hơn khó thực hiện thay đổi trong công ty.

Kể từ năm 2003, tỷ lệ người Nhật tham gia vào lực lượng lao động muốn thành lập doanh nghiệp mới đã giảm ½, xuống 14%, trong khi nhưng người kiếm việc làm công ăn lương tăng gần gấp đôi, ở mức 57%. Các ông chủ thường phàn nàn rằng, những người trẻ tránh né việc bị gửi ra nước ngoài làm việc. Ngay cả các quan chức bộ ngoại giao Nhật cũng muốn làm việc ở nhà

Kể từ năm 2000, số lượng sinh viên Trung Quốc và Ấn Đô du học tại Mỹ tăng gấp đôi, trong khi đó con số này của Nhật Bản giảm 1/3. Mặc dù được học tiếng Anh bắt buộc từ trung học, học sinh Nhật Bản đạt điểm thấp nhất so với học sinh các nước giàu, không nói tiếng Anh khác. Ông Takatoshi, nhà kinh tế tại Đại học Tokyo lo ngại rằng, với một nền kinh tế dựa vào xuất khẩu như Nhật Bản, việc thành thạo tiếng Anh là rất quan trọng trong giao thương.

Một nửa số lượng nhân tài tại Nhật Bản đang bị lãng phí. Chỉ 8% vị trí quản lý thuộc về nữ giới, so với khoảng 40% tại Mỹ và 20% tại Trung Quốc. Ngay cả tại Kuwait, cố lượng phụ nữ nằm trong hội đồng quản trị còn cao hơn Nhật Bản. Tiền lương của phụ nữ Nhật Bản chỉ bằng 60-70% so với các đồng nghiệp nam. Một giám đốc tại tập đoàn lớn của Nhật Bản cho biết, có khoảng 70% phụ nữ đi xin việc đạt yêu cầu, nhưng chỉ 10% được tuyển dụng.

Để nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng,chính phủ Nhật Bản đã thực hiện một loạt các chiến lược. Vào tháng Sáu vừa qua, bộ thương mại Nhật Bản đã công bố chiến lược toàn diện theo đó xác định các lĩnh vực cần hỗ trợ của chính phủ, từ xây dựng ở nước ngoài đến thu hút du lịch sức khỏe. Dự án kêu gọi hàng loạt cải cách lớn nhỏ. Nhưng các bộ phận công quyền vốn gắn bó mật thiết với nhau có vẻ trì trệ, và không biết đến khi nào thì các biện pháp này mới được thực hiện. Rõ rang cơ chế của một Nhật Bản già cỡi đã cản trở sự thay đổi.

Một vài người còn cảnh báo rằng, thậm chí Hàn Quốc cũng có thể vượt Nhật Bản. Liệu Nhật Bản có sẵng sang được đầu với sự cạnh tranh để giữ vị trí thứ ba hiện này?.

Những người lạc quan thì cho rằng nước Nhật có vẻ chậm thay đổi, nhưng sau đó biết hành động để đối phó với khủng hoảng. Trong thế kỷ 19 Nhật đã thay đổi theo mô hình hiện đại để tránh bị thực dân, và lần thứ 2 là sau chiến tranh thế giới thứ 2. Nhật Bản đã giữ vai trò nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới trong 40 năm. Những đặc điểm giữ cho nước Nhật là siêu cường kinh tế như: ngồn vốn dẽ tiếp cận, các tập đoàn lớn, quản trị bằng tiếng Nhật và việc làm ổn định cho người đàn ông là thu nhập chính trong gia đình, đã không còn phù hợp với thế kỷ 21. Ngày nay cản trở lớn nhất của Nhật Bản là chính mình. Nếu không mau chóng cải cách, Nhật Bản có thể nhanh chóng rớt xuống hạng tư, hạng năm hoặc sâu hơn nữa trong thứ hạng kinh tế toàn cầu.

(Theo stox.vn)
 

Điểm tin

Thumbnail bài viết: Dịch vụ mới của NHK ra mắt : "phí thu internet?" , có thể làm gì để tránh phải trả phí ?
Dịch vụ mới của NHK ra mắt : "phí thu internet?" , có thể làm gì để tránh phải trả phí ?
Việc NHK dự kiến triển khai hệ thống "Phí thu Internet" mới vào năm 2025 đang thu hút rất nhiều sự chú ý. Trước đây, mức phí này được áp dụng cho các hộ gia đình có TV, nhưng trong tương lai, nó...
Thumbnail bài viết: Lý do lớn nhất khiến hầu hết các nước mới nổi không thể trở thành các quốc gia phát triển là ?
Lý do lớn nhất khiến hầu hết các nước mới nổi không thể trở thành các quốc gia phát triển là ?
Tại sao hầu hết các nước mới nổi không phát triển ? Chúng ta hãy cùng nhớ lại tình trạng nghèo đói của những quốc gia mới nổi đó trong quá khứ, và sửng sốt khi sau này nhìn thấy những tòa nhà...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản tiếp tục mua gạo từ vụ mùa 2026.
Nhật Bản : Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản tiếp tục mua gạo từ vụ mùa 2026.
Ngày 22 , Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản cho biết đang xem xét việc tiếp tục mua gạo dự trữ của chính phủ từ vụ mùa 2026. Dự kiến, lượng gạo mua sẽ vào khoảng 200.000 tấn, tương đương bình...
Thumbnail bài viết: Tỷ lệ gánh nặng quốc gia dự kiến đạt 46,2% trong năm 2025. Cơ cấu "gánh nặng vượt xa trợ cấp" có ý nghĩa gì đối với thế hệ lao động khó khăn ?
Tỷ lệ gánh nặng quốc gia dự kiến đạt 46,2% trong năm 2025. Cơ cấu "gánh nặng vượt xa trợ cấp" có ý nghĩa gì đối với thế hệ lao động khó khăn ?
Một số người có thể cảm thấy, "Chi phí sinh hoạt gần đây ngày càng eo hẹp hơn", hoặc "Lương của tôi đã tăng, nhưng thu nhập thực tế của tôi thì không." Đằng sau điều này là thực tế mà Nhật Bản...
Thumbnail bài viết: Xin tư cách "kỹ năng đặc định" bằng chứng chỉ tiếng Nhật giả, thực tập sinh kỹ năng Việt Nam bị bắt.
Xin tư cách "kỹ năng đặc định" bằng chứng chỉ tiếng Nhật giả, thực tập sinh kỹ năng Việt Nam bị bắt.
Cảnh sát tỉnh Osaka đã bắt giữ hai công dân Việt Nam, một nam và một nữ ngoài 30 tuổi, cả hai đều sống tại tỉnh Gunma, với cáo buộc vi phạm Đạo luật Di trú và Tị nạn (hồ sơ giả) vì nộp chứng chỉ...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Số vụ tự tử ở trẻ em đạt mức cao kỷ lục 529 vụ . Số vụ tự tử ở người trẻ vẫn ở mức cao, với lý do phổ biến nhất là "lo lắng về sự nghiệp".
Nhật Bản : Số vụ tự tử ở trẻ em đạt mức cao kỷ lục 529 vụ . Số vụ tự tử ở người trẻ vẫn ở mức cao, với lý do phổ biến nhất là "lo lắng về sự nghiệp".
Số vụ tự tử ở nhóm tuổi 15-29 tại Nhật Bản vẫn ở mức cao, hơn 3.000 vụ. Trong số sinh viên đại học, "lo lắng về sự nghiệp" là lý do phổ biến nhất, đạt đỉnh ở độ tuổi 21. Theo Sách Trắng Phòng...
Thumbnail bài viết: Thủ tướng Takaichi sẽ vắng mặt tại COP30 . Sự hiện diện của Nhật Bản trong các biện pháp ứng phó với hiện tượng nóng lên toàn cầu giảm sút.
Thủ tướng Takaichi sẽ vắng mặt tại COP30 . Sự hiện diện của Nhật Bản trong các biện pháp ứng phó với hiện tượng nóng lên toàn cầu giảm sút.
Ngày 23, thông qua các cuộc phỏng vấn với các quan chức chính phủ, có thông tin cho biết Thủ tướng Sanae Takaichi dự kiến sẽ vắng mặt tại cuộc họp cấp cao của Hội nghị các bên tham gia Công ước...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Chi phí sinh con trung bình tăng 13.000 yên , chênh lệch 240.000 yên giữa các tỉnh thành
Nhật Bản : Chi phí sinh con trung bình tăng 13.000 yên , chênh lệch 240.000 yên giữa các tỉnh thành
Vào ngày 23, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi công bố chi phí sinh con trung bình trong năm tài chính 2024 là 519.805 yên, tăng 13.265 yên so với năm trước. Chi phí sinh con trung bình cao nhất...
Thumbnail bài viết: Rengo duy trì yêu cầu tăng lương "5% trở lên" trong các cuộc đàm phán mùa xuân , do lương thực tế và giá cả leo thang.
Rengo duy trì yêu cầu tăng lương "5% trở lên" trong các cuộc đàm phán mùa xuân , do lương thực tế và giá cả leo thang.
Vào ngày 23, Rengo đã công bố kế hoạch cơ bản cho các cuộc đàm phán lương mùa xuân năm 2026. Tiếp nối yêu cầu của năm ngoái, công đoàn vẫn duy trì yêu cầu tăng lương cơ bản "3% trở lên", tăng...
Thumbnail bài viết: Đề xuất của Đảng Dân chủ Tự do về việc tăng "Thuế Xuất cảnh" . Các biện pháp đối phó với tình trạng quá tải du lịch.
Đề xuất của Đảng Dân chủ Tự do về việc tăng "Thuế Xuất cảnh" . Các biện pháp đối phó với tình trạng quá tải du lịch.
Để ứng phó với tình trạng quá tải du lịch, Đảng Dân chủ Tự do đã soạn thảo một đề xuất khẩn cấp nhằm tăng thuế du lịch quốc tế, hiện đang áp dụng mức thuế 1.000 yên/người, được coi là "thuế xuất...
Top