GS Trần Văn Thọ nhận định về giai đoạn mới của quan hệ Việt Nhật

GS Trần Văn Thọ nhận định về giai đoạn mới của quan hệ Việt Nhật

Tham dự buổi chiêu đãi của Thủ tướng Abe ngày 19-10, seminar về đầu tư vào ngày 20-10 và buổi chiêu đãi của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vào tối 20-10, GS Trần Văn Thọ (Giáo sư Đại học Waseda, Tokyo ) đưa ra nhận định mới nhất về mối quan hệ Việt - Nhật.

Tại buổi tiệc do Thủ tướng Shinzo Abe chủ trì chiêu đãi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tối ngày 19-10, tôi gặp lại ông Oka Motoyuki, Tổng giám đốc tập đoàn Sumitomo và là Chủ tịch Uỷ ban Việt Nam trong Liên hiệp các đoàn thể kinh tế Nhật Bản (Nippon Keidanren). Ông Oka tỏ vẻ rất vui mừng trước sự kiện hai thủ tướng mới của hai nước chính thức gặp nhau tại một thời điểm khá sớm.

Nhớ lại lần gặp trước, vào giữa năm nay, ông Oka cho biết lãnh đạo doanh nghiệp Nhật rất băn khoăn không biết thủ tướng mới của Việt Nam có chú trọng quan hệ với Nhật như người tiền nhiệm không. Họ băn khoăn vì nhiều lý do, trong đó có ý kiến rằng thủ tướng mới trong suốt thời gian làm Phó thủ tướng chỉ đi thăm Nhật Bản có một lần (và không phải chính thức) và ít tiếp xúc với lãnh đạo doanh nghiệp.

Sự kiện Thủ tướng Dũng chọn Nhật làm nước công du chính thức đầu tiên kể từ ngày nhậm chức đã gây được thiện cảm trong chính giới và tài giới Nhật. Nghe lời phát biểu chào mừng của Thủ tướng Abe và lời đáp từ của Thủ tướng Dũng tại buổi chiêu đãi, sau đó đọc Bản thông cáo chung Việt Nhật và dự buổi seminar về đầu tư tại Việt Nam, tôi cảm nhận được sự phát triển mới trong quan hệ hai nước, không những về các vấn đề kinh tế, văn hoá song phương mà liên quan đến quan hệ quốc tế và khu vực.

Đối với Việt Nam, Nhật là nước cung cấp viện trợ và vốn vay ưu đãi (ODA) nhiều nhất, trong gần 15 năm qua trung bình chiếm tới một phần ba tổng ODA mà Việt Nam nhận từ các nguồn song phương và đa phương. Nhìn từ phía Nhật, Việt Nam đã trở thành một trong ba nước nhận ODA nhiều nhất (khoảng 100 tỉ yen trong năm 2005, chỉ ít hơn Ấn Độ và Indonesia). Cũng vì vậy phía Nhật ngày càng quan tâm đến việc sử dụng ODA tại Việt Nam.

Có lẽ ý thức được vấn đề này, trong diễn văn đọc tại lưỡng viện Quốc hội Nhật và nhiều dịp phát biểu khác, Thủ tướng NT Dũng đã tỏ lời cảm ơn Nhật và long trọng cam kết sẽ sử dụng hiệu quả vốn ODA này. Trong những năm sắp tới, có lẽ ODA Nhật tiếp tục giữ vị trí quan trọng, ít nhất là mức hiện nay, trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng ở Việt Nam.

Buổi Seminar về đầu tư trực tiếp (FDI) tại Việt Nam do Tổ chức xúc tiến mậu dịch Nhật (JETRO) và Bộ Kế hoạch Đầu tư Việt Nam tổ chức sáng ngày 20-10 tại Tokyo (ngày 21 có buổi tương tự tại Osaka) đông nghẹt khách tham dự. Trong buổi chiêu đãi tối hôm trước ở Phủ Thủ tướng, tình cờ tôi ngồi cùng bàn với ông Watanabe Osamu, Chủ tịch JETRO, nghe ông nói một cách hồ hởi: Hội trường của seminar dự định chỉ đủ cho 300 khách người Nhật nhưng có đến hơn 450 công ty xin tham dự. Seminar này lôi cuốn quan tâm của doanh nghiệp Nhật một phần vì có Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trực tiếp chủ trì, nhưng phần lớn là do Nhật đương đánh giá cao tiềm năng Việt Nam và muốn chuyển hướng đầu tư vào thị trường này.

Ở seminar này tôi đặc biệt chú ý phân tích của ông Kageyama Sachio, Tổng Giám đốc công ty Canon Vietnam. Canon xây nhà máy đầu tiên tại Khu công nghiệp Thăng Long năm 2001 để sản xuất máy in, sau đó lần lượt xây thêm hai nhà máy nữa, kể cả nhà máy tại Quế Võ (Bắc Ninh) vừa đi vào hoạt động vào tháng 4 năm nay. Doanh thu của Canon Vietnam tăng liên tục, năm 2005 là 410 triệu USD, gần gấp đôi năm 2004, số lượng lao động thu hút vào công ty nầy cũng tăng nhiều, hiện nay lên đến 10.000.

Với thành tích và kinh nghiệm nầy, phân tích của ông Kageyama rất có sức thuyết phục và có lẽ sẽ có tác dụng lôi cuốn công ty Nhật đến Việt Nam nhiều hơn nữa. Kết luận của ông về môi trường đầu tư ở Việt Nam gồm 4 điểm: (1) Việt Nam có nguồn lao động rất phong phú, khi thu nhận vào công ty nếu có chương trình giáo dục triệt để thì sẽ có một lực lượng rất ưu tú đảm nhận đựoc nhiều việc trong nhà máy, kẻ cả những việc đòi hỏi kỹ năng cao. (2) Ngành phụ trợ vốn yếu ở Việt Nam nhưng có chiều hướng cải thiện, đặc biệt với dòng thác FDI mới, vấn đề sẽ được giải quyết.

(3) Vị trí địa lý của Việt Nam rất thuận lợi, nếu chính phủ có kế hoạch đầu tư thêm về hạ tầng, nhất là mạng lưới giao thông thì ưu thế này sẽ phát huy hơn nữa. (4) Với kế hoạch hiện nay về mặt cung cấp và với dự báo về nhu cầu thì trong tương lai Việt Nam sẽ thiếu điện. Nhưng nếu chính phủ VN quan tâm điểm này và có kế hoạch từ bây giờ thì vấn đề này hy vọng sẽ được giải quyết. Dĩ nhiên trong số các kết luận khá lạc quan này, ông Kageyama cũng không quên thêm chữ “nếu” với kỳ vọng chính phủ Việt Nam sẽ có chính sách đúng đắn.

Phát biểu của hai thủ tướng tại buổi chiêu đãi nói trên và trong Tuyên bố chung, ngoài những vấn đề về hợp tác kinh tế, ấn tượng còn ghi đậm trong tôi là tuyên bố với thái độ rất dứt khoát của thủ tướng VN ủng hộ Nhật trong việc ứng cử vào thành viên thường trực vào Hội đồng bảo an Liên hiệp quốc, nhất trí về chính sách liên quan đến Bắc Triều Tiên (kêu gọi nước này trở lại Hội nghị sáu bên và ngừng thử vũ khí hạt nhân).

Ngoài ra, điểm đặc biệt nữa là sự cam kết giữa hai nước về việc đồng hành trong nỗ lực xây dựng vùng Đông Á thành khu vực hoà bình và phát triển. Cũng vì vậy mà tiêu đề của Tuyên bố chung là “Hướng tới đối tác chiến lược vì phồn vinh và hoà bình ở Á châu”. Trong bối cảnh phức tạp vùng Đông Á hiện nay, thái độ dứt khoát của VN có lẽ tạo được sự tin tưởng từ lãnh đạo Nhật.

Nhìn chung, quan hệ Việt Nhật đang bước vào giai đoạn mới. Cùng với việc tổ chức Hội nghị thượng đỉnh APEC vào tháng 11 sắp tới, vị thế của Việt Nam đang lên. Tuy nhiên, để tận dụng các cơ hội từ vị thế này và từ quan hệ mới Việt Nhật, Việt Nam cần nỗ lực hơn nữa trong kế hoạch thu hút có hiệu quả các nguồn vốn, công nghệ và tri thức kinh doanh do ODA và FDI mang lại. Về FDI, tôi đã có dịp bàn đến (TBKTSG, 14-9-2006). Về ODA, cần tiếp tục làm sáng tỏ và rút kinh nghiệm từ sự kiện PMU18.

GS TRẦN VĂN THỌ
Từ Tokyo, 20-10-2006
Theo Thời báo Kinh tế Sài Gòn
 

Bài viết liên quan

Thumbnail bài viết: Sushiro vẫn có lãi bất chấp giá gạo tăng , vì sao Kura Sushi và Kappa Sushi vẫn chưa có lãi ?
Sushiro vẫn có lãi bất chấp giá gạo tăng , vì sao Kura Sushi và Kappa Sushi vẫn chưa có lãi ?
Ngoài việc giá gạo tăng, các chuỗi nhà hàng sushi băng chuyền đang bị ảnh hưởng nặng nề bởi chi phí nhân công và chi phí tiện ích tăng cao. Bất chấp điều này, Sushiro đã đạt được mức tăng trưởng...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Ba tháng đàm phán với Mỹ , chưa có kết quả cụ thể. Những rào cản lớn đối với thuế quan ô tô.
Nhật Bản : Ba tháng đàm phán với Mỹ , chưa có kết quả cụ thể. Những rào cản lớn đối với thuế quan ô tô.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã hoãn việc áp dụng thuế quan tương hỗ từ ngày 9 tháng 7 đến ngày 1 tháng 8. Đáp lại điều này, một số quan chức trong chính phủ Nhật Bản cho rằng việc này đã kéo dài...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : 98% sinh viên muốn tham gia "thực tập kiểu trải nghiệm làm việc" , hỗ trợ hình thức thực tế
Nhật Bản : 98% sinh viên muốn tham gia "thực tập kiểu trải nghiệm làm việc" , hỗ trợ hình thức thực tế
Đáp ứng yêu cầu của Liên đoàn Doanh nghiệp Nhật Bản và Hội đồng Công nghiệp, bao gồm các trường đại học trên cả nước, chính phủ sẽ sửa đổi "Các nguyên tắc cơ bản để thúc đẩy thực tập" của năm...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Giá trứng tăng cao gấp 1,7 lần so với năm ngoái . Phục hồi chậm sau cúm gia cầm, nắng nóng khắc nghiệt.
Nhật Bản : Giá trứng tăng cao gấp 1,7 lần so với năm ngoái . Phục hồi chậm sau cúm gia cầm, nắng nóng khắc nghiệt.
JA đã thông báo vào ngày 9 rằng giá bán buôn ( khu vực Tokyo, cỡ trung bình ) là giá tham chiếu cho giá trứng, là 335 yên một kg. Mức giá này gấp 1,7 lần mức trung bình 200 yên vào tháng 7 năm...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Family Mart bắt đầu xử lý gạo dự trữ của chính phủ và hỗ trợ nhận hàng tại các cửa hàng.
Nhật Bản : Family Mart bắt đầu xử lý gạo dự trữ của chính phủ và hỗ trợ nhận hàng tại các cửa hàng.
Family Mart gần đây đã bắt đầu xử lý gạo dự trữ của chính phủ trên nền tảng thương mại điện tử "FamiMart Online" của Family Mart. Nền tảng này cung cấp một môi trường có thể được nhiều người sử...
Thumbnail bài viết: 40% công ty "tuyển dụng người từ 65 tuổi trở lên", ngành nào có nhiều nhất ?
40% công ty "tuyển dụng người từ 65 tuổi trở lên", ngành nào có nhiều nhất ?
Số lượng người cao tuổi muốn làm việc đang tăng lên, nhưng suy nghĩ của các nhà tuyển dụng là gì ? Theo một cuộc khảo sát của Mynavi, 44,8% công ty đã tuyển dụng người cao tuổi không thường xuyên...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : SoftBank hợp tác với Nokia, tiến hành các thí nghiệm ngoài trời để đưa 6G vào sử dụng thực tế.
Nhật Bản : SoftBank hợp tác với Nokia, tiến hành các thí nghiệm ngoài trời để đưa 6G vào sử dụng thực tế.
SoftBank đã công bố vào ngày 8 rằng đã bắt đầu các thí nghiệm trình diễn ngoài trời để đưa tiêu chuẩn truyền thông thế hệ tiếp theo "6G" vào sử dụng thực tế. Vào tháng 6, ba trạm gốc thử nghiệm đã...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản có tỷ lệ tự tử tệ nhất trong các nước G7 .Liệu phương tiện giao thông công cộng có thể phá vỡ chu kỳ "cô lập và cô đơn" không ?
Nhật Bản có tỷ lệ tự tử tệ nhất trong các nước G7 .Liệu phương tiện giao thông công cộng có thể phá vỡ chu kỳ "cô lập và cô đơn" không ?
Tỷ lệ tự tử ở Nhật Bản và thế giới Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Nhật Bản có tỷ lệ tử vong do tự tử cao nhất trong Nhóm G7 ( Pháp, Mỹ , Anh, Đức, Nhật Bản, Ý và Canada ) ở mức 16,5%. Theo...
Thumbnail bài viết: Tỷ lệ sử dụng AI tạo sinh của Nhật Bản chỉ đạt 51% , kém 21 điểm so với mức trung bình của thế giới
Tỷ lệ sử dụng AI tạo sinh của Nhật Bản chỉ đạt 51% , kém 21 điểm so với mức trung bình của thế giới
Boston Consulting Group (BCG) đã công bố báo cáo khảo sát toàn cầu về việc sử dụng AI tại nơi làm việc, "AI tại nơi làm việc 2025: Động lực tăng lên, nhưng vẫn còn khoảng cách". Cuộc khảo sát được...
Thumbnail bài viết: GDP của Nhật Bản sẽ giảm 0,8% vào năm 2025 do thuế quan trả đũa của Mỹ.
GDP của Nhật Bản sẽ giảm 0,8% vào năm 2025 do thuế quan trả đũa của Mỹ.
Viện nghiên cứu Daiwa đã công bố vào ngày 8 rằng nếu chính quyền Trump áp dụng mức thuế quan trả đũa 25% đối với Nhật Bản, tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế của Nhật Bản sẽ giảm 0,8% vào năm...
Your content here
Top