Giải mã sự 'tụt hậu' của cường quốc kinh tế Nhật Bản

-nbca-

dreamin' of ..
Sau thời kỳ dài phát triển chậm chạp, kinh tế Nhật Bản chính thức bị “hất cẳng” khỏi vị trí Á quân kinh tế toàn cầu.

Từ tro tàn của chiến tranh thế giới thứ 2, đất nước mặt trời mọc trở thành một cường quốc về kinh tế, tài chính. Tuy nhiên, cái gọi là "sự kỳ diệu của kinh tế" bỗng trở thành một "mớ bong bóng" bất động sản khổng lồ vào những năm 1980 trước khi bị nổ tung vào năm 1991.

Sau mốc thời gian trên, Nhật Bản khó nhọc vượt qua một thập kỷ tăng trưởng kinh tế trì trệ, sản xuất đình đốn khiến nền kinh tế gần như không thể phục hồi. Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan đang đối mặt với một danh sách dài các vấn đề nan giải: dân số lão hoá, nhu cầu nội địa yếu, giảm phát, đồng yen mạnh đồng nghĩa với xuất khẩu tăng trưởng yếu.

"Gánh" nợ khổng lồ

Nhật Bản đang gánh một khoản nợ công gần gấp đôi GDP quốc gia và là nước có tỷ lệ nợ trên GDP cao nhất nhì thế giới. Tính tới cuối tháng 6/2010, nợ công của Nhật Bản tăng cao kỷ lục lên hơn 10.000 tỷ USD.

So với con số được công bố cuối tháng 3, nợ công của Nhật Bản tăng 21.150 tỷ yen. Dự kiến, đến hết năm tài khóa 2010, nợ công của Nhật Bản có thể lên đến 973.000 tỷ yên (khoảng hơn 11.000 tỷ USD). Trong khi đó, thâm hụt ngân sách của Nhật Bản cũng đang ở mức báo động với con số thâm hụt 30.800 tỷ yen (khoảng 340,3 tỷ USD) tương đương 6,4% GDP.

KTNhatkhokhan.jpg

Kinh tế Nhật đang đối diện với vô vàn khó khăn

Khoản nợ này là kết quả từ việc Nhật Bản chi một số lượng tiền khổng lồ để kích thích kinh tế trong suốt “thập kỷ mất mát” những năm 1990, cũng như hàng loạt gói tài chính bơm vào nền kinh tế này để giải quyết cuộc khủng hoảng tài chính 2008. Ngoài ra, dân số già sẽ khiến Chính phủ phải tăng chi tiêu cho chăm sóc y tế, các chương trình xã hội và lương hưu, do đó làm tăng thâm hụt ngân sách.

Trong tháng 7 vừa qua, tổ chức Standard & Poors cảnh báo sẽ hạ xếp hạng tín nhiệm nợ của Nhật Bản nếu nước này tiến hành cải cách tài chính thất bại. Trước đó, hôm 19/5, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng cảnh báo, Nhật Bản cần phải nỗ lực giảm bớt khoản nợ công khổng lồ.

Đứng trước khó khăn và áp lực do nợ công mang lại, Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan thừa nhận: “Chúng ta đang đứng trước một núi nợ khổng lồ. Tài chính công của Nhật Bản đang rơi vào tình trạng tồi tệ nhất so với bất kỳ quốc gia phát triển nào”. Ông cũng dự báo, Nhật Bản có nguy cơ vỡ nợ như Hy Lạp khi nợ công gia tăng, niềm tin vào thị trường trái phiếu giảm sút.

Đồng yen đắt đỏ

Việc đồng yen tăng giá cũng góp phần không nhỏ vào sự trì trệ của nền kinh tế Nhật. Tờ Sankei Shimbun phân tích, đồng yen lên giá trong thời gian gần đây không chỉ làm giảm khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp xuất khẩu Nhật Bản mà còn khiến lợi nhuận của doanh nghiệp sản xuất ô tô, thiết bị điện gia dụng xuất khẩu giảm xuống. Đây thực sự là một đòn mạnh đối với ngành sản xuất của Nhật Bản.

Mới đây, một báo cáo của bộ Kinh tế, thương mại và công nghiệp Nhật Bản cho thấy các tập đoàn của Nhật chậm chân hơn rất nhiều doanh nghiệp của các quốc gia khác trong việc phát triển ở các thị trường đang phát triển vốn chiếm đến 4 tỷ dân số cùng doanh số lên đến 5.000 tỷ USD mỗi năm.

Như vậy, các nhà xuất khẩu Nhật đang kém cạnh tranh ở các thị trường truyền thống là EU và Mỹ, lại cũng đang chậm chân ở các thị trường mới nổi. Tình trạng này của các nhà xuất khẩu Nhật Bản sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình phục hồi kinh tế của nước này.

Để chống lại xu hướng chung của sự tăng giá đồng yen, các doanh nghiệp lớn của Nhật Bản đẩy nhanh tiến độ di dời nhà máy ra nước ngoài, nơi có chi phí sản xuất thấp hơn, khiến ngành công nghiệp trong nước của Nhật Bản bị rỗng nghiêm trọng, cơ hội tìm kiếm việc làm trong nước cũng khó khăn hơn.

Bên cạnh đó, đồng yen “đắt đỏ” làm cho quỹ dự trữ ngoại tệ của Nhật giảm mạnh. Nếu xét tỷ giá một USD được 91 yen, quỹ dự trữ ngoại tệ của Nhật Bản thiệt hại đến 26.300 tỷ yen (khoảng 310 tỷ USD) so với giá trị hồi đầu năm. Trong khi đó, hiện nay tỷ giá này đang dao động quanh mức 85 yen bằng một USD. Điều đó có nghĩa là khi đổi ra đồng tiền bản địa, quỹ dự trữ ngoại tệ của Nhật lại càng bị suy giảm.

KTNhatkhokhan1.jpg

Tình trạng vô gia cư xuất hiện nhiều hơn tại đất nước này

Điều này làm cho kế hoạch dùng quỹ dự trữ ngoại tệ để bổ sung một phần thâm hụt ngân sách năm tiếp theo của chính quyền đảng Dân chủ trở nên khó khăn hơn. Ngoài ra, đồng yen tăng lên ngăn chặn các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào thị trường chứng khoán Nhật Bản.

Thực tế, Nhật Bản có nhiều cố gắng thực hiện hàng loạt biện pháp như ngân hàng trung ương nước này cắt giảm lãi suất cơ bản xuống chỉ còn 0,1% vào cuối năm 2008 hay đưa ra các gói hỗ trợ trị giá hàng chục nghìn tỷ yen, song kết quả đạt được không mấy khả quan.

Trong bối cảnh “khó khăn chồng chất khó khăn” này, các chuyên gia kinh tế Nhật Bản quả không quá lời khi khẳng định, nếu tình trạng này còn tiếp diễn, Nhật Bản sẽ hoàn toàn biến mất trong bảng xếp hạng các cường quốc kinh tế. Theo họ, quá trình phục hồi kinh tế không thể trì hoãn “dù chỉ một giây”.

Theo Bích Diệp - Đất Việt
 
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : "Tàu Shinkansen không hành khách" sẽ ra mắt trên tuyến Tohoku Shinkansen vào tháng 3 năm 2026.
Nhật Bản : "Tàu Shinkansen không hành khách" sẽ ra mắt trên tuyến Tohoku Shinkansen vào tháng 3 năm 2026.
Danh tính thực sự của "tàu Shinkansen trắng", một cái tên bắt nguồn từ "Tsubasa" là ? Vào ngày 9 tháng 12, JR East thông báo rằng họ sẽ bắt đầu vận hành "tàu Shinkansen chỉ chở hành lý" bắt đầu...
Thumbnail bài viết: Trượt kỳ thi tiếng Nhật ba lần, chi 160.000 yên cho một lần thi hộ . Thực trạng của hình thức hoạt động kinh doanh này trên mạng xã hội .
Trượt kỳ thi tiếng Nhật ba lần, chi 160.000 yên cho một lần thi hộ . Thực trạng của hình thức hoạt động kinh doanh này trên mạng xã hội .
Một số người Việt Nam đã bị bắt vì tham gia kỳ thi tiếng Nhật, một yêu cầu để có được tư cách cư trú "Kỹ năng đặc định" dành cho người lao động nước ngoài. "Lương tháng của tôi tăng gấp đôi mặc dù...
Thumbnail bài viết: Tại sao xe buýt điện BYD của Trung Quốc lại chiếm thị phần lớn tại Nhật Bản ? Giá cả là rào cản mà các công ty nước không thể cạnh tranh.
Tại sao xe buýt điện BYD của Trung Quốc lại chiếm thị phần lớn tại Nhật Bản ? Giá cả là rào cản mà các công ty nước không thể cạnh tranh.
"Giá thấp hơn một nửa" so với xe điện sản xuất trong nước ? Rào cản giá quá lớn. Xe buýt điện đang trở nên phổ biến hơn trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, hơn một nửa được sản xuất bởi công ty...
Thumbnail bài viết: Trung Quốc không phản hồi yêu cầu của Nhật Bản liên quan đến vấn đề chiếu radar, thiết lập đường dây nóng từ tháng 3 năm 2023 nhưng không hoạt động.
Trung Quốc không phản hồi yêu cầu của Nhật Bản liên quan đến vấn đề chiếu radar, thiết lập đường dây nóng từ tháng 3 năm 2023 nhưng không hoạt động.
Đường dây nóng (đường dây điện thoại chuyên dụng) giữa Nhật Bản và các cơ quan quốc phòng Trung Quốc liên quan đến vấn đề một máy bay của Lực lượng Phòng vệ Trên không Nhật Bản bị máy bay quân sự...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Tỉnh Aomori hứng chịu cường độ địa chấn cấp 6+, gây thương tích và thiệt hại cho các công trình.
Nhật Bản : Tỉnh Aomori hứng chịu cường độ địa chấn cấp 6+, gây thương tích và thiệt hại cho các công trình.
Vào khoảng 23:15 ngày 8, một trận động đất với cường độ địa chấn tối đa từ 6+ đã xảy ra ngoài khơi bờ biển phía đông tỉnh Aomori. Tâm chấn nằm sâu khoảng 54 km và có cường độ 7,5 độ richter. Cơ...
Thumbnail bài viết: Thủ tướng Takaichi "Thúc đẩy Tăng trưởng Sản lượng Lúa gạo Đa dạng" , nhằm xóa tan lo ngại về thay đổi chính sách ?
Thủ tướng Takaichi "Thúc đẩy Tăng trưởng Sản lượng Lúa gạo Đa dạng" , nhằm xóa tan lo ngại về thay đổi chính sách ?
Tại phiên họp toàn thể của Hạ viện vào ngày 8, Thủ tướng Sanae Takaichi đã tuyên bố rõ ràng về chính sách lúa gạo trong tương lai: "Chúng tôi sẽ thúc đẩy 'sản xuất lúa gạo đa dạng', bao gồm cả...
Thumbnail bài viết: Tokyo xếp thứ 3 ! Osaka xếp thứ 11 và Kyoto xếp thứ 19. Bảng xếp hạng các thành phố du lịch toàn cầu , Nhật Bản có 3 thành phố lọt vào top 20.
Tokyo xếp thứ 3 ! Osaka xếp thứ 11 và Kyoto xếp thứ 19. Bảng xếp hạng các thành phố du lịch toàn cầu , Nhật Bản có 3 thành phố lọt vào top 20.
Công ty nghiên cứu thị trường Euromonitor International của Anh đã công bố bảng xếp hạng các thành phố du lịch toàn cầu, với Tokyo xếp thứ 3 , Osaka xếp thứ 11 và Kyoto xếp thứ 19. "Chỉ số Điểm...
Thumbnail bài viết: Thị trường bán dẫn toàn cầu tăng trưởng 27,2% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 10 năm 2025. Thị trường Nhật Bản giảm tháng thứ năm liên tiếp.
Thị trường bán dẫn toàn cầu tăng trưởng 27,2% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 10 năm 2025. Thị trường Nhật Bản giảm tháng thứ năm liên tiếp.
Vào ngày 4 tháng 12 năm 2025 (giờ Mỹ), Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn (SIA) công bố doanh số bán dẫn toàn cầu trong tháng 10 năm 2025 đã tăng 27,2% so với cùng kỳ năm trước, đạt 72,7 tỷ USD. Con số...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Dịch bệnh bùng phát tại các nhà hàng , cảnh giác ngộ độc thực phẩm do Norovirus vào mùa đông.
Nhật Bản : Dịch bệnh bùng phát tại các nhà hàng , cảnh giác ngộ độc thực phẩm do Norovirus vào mùa đông.
Khi nhiệt độ giảm, một loạt các đợt bùng phát norovirus đã xảy ra tại các nhà hàng, nhà dưỡng lão và các cơ sở khác. Để ứng phó, Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản đang kêu gọi người dân cẩn...
Thumbnail bài viết: Không phải vì "an toàn" hay "du lịch" . Lý do thực sự khiến giới nhà giàu thế giới đến Nhật Bản là gì?
Không phải vì "an toàn" hay "du lịch" . Lý do thực sự khiến giới nhà giàu thế giới đến Nhật Bản là gì?
Ẩm thực cao cấp là lý do chính khiến giới nhà giàu thế giới đến thăm Nhật Bản. Điểm đến tiếp theo của họ không phải là các thành phố lớn, mà là các "khu vực". Ẩm thực địa phương, sự kết hợp giữa...
Top