Hợp tác văn hóa – xã hội giữa Nhật Bản và Việt Nam

kamikaze · 05/10/2025

Văn hóa như chiếc cầu nối vô hình

Nếu kinh tế và chính trị là những trụ cột cứng của quan hệ song phương, thì văn hóa – xã hội lại là sợi dây mềm mại nhưng bền chặt, giúp hai dân tộc hiểu nhau sâu hơn. Trong nhiều thập kỷ qua, hợp tác văn hóa – xã hội giữa Nhật Bản và Việt Nam không chỉ dừng ở các lễ hội, mà còn mở rộng sang giáo dục, thể thao, du lịch, nghệ thuật, và cả đời sống cộng đồng. Chính sự giao lưu này đã làm giàu bản sắc mỗi bên và nuôi dưỡng nền tảng cảm tình, tin cậy để thúc đẩy hợp tác toàn diện.

1. Các năm giao lưu văn hóa và lễ hội quy mô lớn

Năm Hữu nghị Việt–Nhật 2013 và 2023: Hai sự kiện kỷ niệm 40 năm và 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, với hàng loạt hoạt động trải dài ở cả hai nước – từ triển lãm, hòa nhạc, hội thảo học thuật, đến chương trình trao đổi sinh viên.
Lễ hội Nhật Bản tại Hà Nội và TP. HCM: Thu hút hàng trăm nghìn lượt khách mỗi năm, giới thiệu nghệ thuật truyền thống (múa yosakoi, trà đạo, ikebana), ẩm thực (sushi, ramen, takoyaki), thời trang và anime.
Ngày Việt Nam tại Nhật Bản: Tổ chức ở Tokyo, Osaka, Fukuoka… nhằm quảng bá văn hóa, du lịch và ẩm thực Việt Nam tới người dân Nhật.

2. Hợp tác trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo

Chương trình học bổng: Chính phủ Nhật cấp nhiều học bổng MEXT, cùng các quỹ tư nhân (Hitachi, Panasonic, AEON…) hỗ trợ sinh viên Việt Nam du học.
Trao đổi đại học: Hàng chục trường đại học hai nước ký kết MOU, trao đổi giảng viên, sinh viên, và cùng thực hiện nghiên cứu khoa học.
Trung tâm giao lưu văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam: Tổ chức lớp tiếng Nhật, hội thảo, chiếu phim, và triển lãm nhằm giới thiệu văn hóa Nhật.
Giáo dục tiếng Nhật: Số lượng trường phổ thông và trung tâm dạy tiếng Nhật ở Việt Nam tăng mạnh, phản ánh nhu cầu nhân lực cho các dự án hợp tác.

3. Giao lưu nghệ thuật và truyền thông đại chúng

Âm nhạc và sân khấu: Nhiều nghệ sĩ Nhật biểu diễn ở Việt Nam, từ nhạc cổ truyền đến J-pop; ngược lại, các đoàn nghệ thuật Việt Nam cũng sang Nhật biểu diễn múa rối nước, nhã nhạc cung đình Huế.
Điện ảnh: Các tuần lễ phim Nhật và phim Việt luân phiên tổ chức; hợp tác sản xuất phim chung bắt đầu hình thành.
Manga – anime: Trở thành một phần văn hóa giới trẻ Việt Nam; các sự kiện cosplay, triển lãm anime thu hút đông đảo người hâm mộ.
Xuất bản: Sách Nhật được dịch sang tiếng Việt ngày càng nhiều, từ văn học, kinh doanh đến khoa học; tác phẩm Việt cũng dần được dịch sang tiếng Nhật.

4. Du lịch và trải nghiệm văn hóa

Lượng khách tăng mạnh: Nhật Bản là điểm đến yêu thích của du khách Việt; ngược lại, Việt Nam thu hút du khách Nhật bởi di sản văn hóa và chi phí hợp lý.
Tour chuyên đề văn hóa: Tour hoa anh đào, lễ hội tuyết Sapporo dành cho người Việt; tour khám phá Hội An, Huế, Hà Nội cho người Nhật.
Ẩm thực: Nhà hàng Nhật mọc khắp các thành phố lớn của Việt Nam; món phở và cà phê Việt dần hiện diện ở Tokyo, Osaka.

5. Giao lưu thể thao và cộng đồng

Thể thao: Bóng đá là cầu nối nổi bật, với nhiều cầu thủ Việt Nam sang thi đấu ở J-League và các câu lạc bộ Nhật hợp tác đào tạo trẻ. Các môn võ Nhật như judo, kendo, karate được yêu thích ở Việt Nam.
Cộng đồng người Việt tại Nhật: Hiện là nhóm người nước ngoài lớn thứ hai ở Nhật, đóng vai trò lan tỏa văn hóa Việt và duy trì cầu nối xã hội.
Hoạt động cộng đồng: Hội người Việt tại Nhật và hội người Nhật tại Việt Nam thường xuyên tổ chức sự kiện giao lưu, hỗ trợ hội viên, và hoạt động từ thiện.

Kết luận – Sức mạnh của những kết nối mềm

Hợp tác văn hóa – xã hội giữa Nhật Bản và Việt Nam không ồn ào như những dự án hạ tầng hay hợp đồng kinh tế, nhưng lại có sức lan tỏa sâu và lâu dài. Chính những buổi lễ hội, chương trình giáo dục, màn biểu diễn nghệ thuật, chuyến du lịch, và tình bạn xuyên biên giới đã tạo nên lớp nền vững chắc để quan hệ song phương bền chặt qua nhiều biến động. Văn hóa – xã hội không chỉ giúp hai dân tộc hiểu nhau hơn, mà còn là động lực mềm thúc đẩy hợp tác toàn diện trong hiện tại và tương lai.

Bài liên quan: