Một vài lưu ý về cách chọn từ khi dịch bài từ tiếng Nhật sang tiếng Việt.

[kamikaze]

Xin tránh lặp lại các kinh nghiệm đã có đầy rẫy trên web như tra từ, tìm trên google. Và cũng không nói chung trong việc dịch. Chỉ xin gói lại về việc chọn từ ngữ cho thích hợp.

-Tránh bị bó buộc lại trong ngữ nghĩa của từ hay của câu:
Một thực tế mà nhiều hay gặp phải là dù đã tra từ điển và lấy từ trong từ điển ra nhưng vẫn bị lỗi khi dịch. Lý do đơn giản là vì đa số trường hợp một từ hay 1 cụm từ nào đó được sử dụng trong một ngữ cảnh nhất định. Dẫn đến kết quả là nếu dùng y nguyên nghĩa trong từ điển sẽ cho kết quả sai về nghĩa hay sắc thái.
Để tránh lỗi trên đây thì khi dịch nên nhìn và chọn câu, chọn từ trong văn cảnh của toàn bài hay ít nhất cũng của 1 đọan văn chứ không nên theo phương pháp tra từng từ 1.

Chỉ xin đơn cử từ ngắn nhất trong tiếng Nhật là 結構です。Hay いいです。　Nếu như không dịch trong văn cảnh thì nhiều khi sẽ cho kết quả ngược lại.

-Tránh việc hiểu mập mờ về nội dung của bản gốc:
Nếu bạn chưa chắ chắn về nội dung của văn bản gốc(tức là tiếng Nhật) khi dịch thì nên tra cứu tìm hiểu rõ rồi hãy dịch. Khi dịch nên hình dung để “vẽ ra bức tranh” về nội dung vấn đề đang dịch trong đầu. Nếu cần thiết bạn cũng có thể vẽ ra giấy phác họa về nội dung. Việc này sẽ giúp bạn nắm rõ để có cách chọn từ và chọn cách diễn đạt dễ hiểu.

-Đừng quên về sắc thái của từ:
Bất cứ ngôn ngữ nào cũng có các lọai từ mang sắc thái tiêu cực, tích cực hay trung tính. Trong tiếng Nhật cũng thế. Do đó khi dịch vấn đề quan trọng là phát hiện ra câu, từ mang sắc thái nào. Để làm được việc này thì cần những bước sau:
1. Dựa vào từ (nếu như bạn chắc nó mang sắc thái nào).
2. Dựa vào nghĩa của cả đọan
3. Nếu vẫn chưa tìm ra thì nên tìm bằng cách đặt những câu hỏi “tại sao lại như thế ? Mục đích của vấn đề này là gì?” Khi tìm ra câu trả lời thì cũng là khi bạn đã biết nên chọn từ mang sắc thái nào.

Ví dụ:
-Nếu chỉ có câu 彼は殺された。Ta có thể hiểu với nghĩa là “ông ta đã bị giết”. Nhưng tùy vào ngữ cảnh mà sẽ có thể dịch là “Ông ấy đã hy sinh” “ Hắn ta đã bị tiêu diệt”.
-Hay có câu A 国はインターネットアクセスに制限を掛けた。

Thì cũng tùy theo ngữ cảnh mà ta sẽ có câu tương ứng là
Nước A đã ngăn cấm/cản trở (việc) truy câp internet.
Hay
Nước A đã hạn chế (việc) truy cập internet
Có　lẽ trường hợp này để có cách dịch đúng thì ta cần phải tìm hiểu vấn đề “Nước A làm việc này để làm gì?”.


Tạm thời một vài ý vậy. Hy vọng những thành viên khác sẽ góp thêm ý kiến.

 

[x-men]

Nói như bác thì thấy đơn giản lắm, nhưng nhiều khi có từ muốn nói theo văn cảnh nhưng nghĩ hoài không ra bên tiếng V nói sao .

Sorry . Nhấn lầm nút thank ở dưới, mọi người đừng cười nhé

 

[kamikaze]

Nói như bác thì thấy đơn giản lắm, nhưng nhiều khi có từ muốn nói theo văn cảnh nhưng tìm hoài không ra bên tiếng V nói sao

Cái này lại thuộc vấn đề "trau dồi khả năng tiếng Việt" rồi nhỉ. Và nếu tìm hoài không ra thì buộc phải mang theo cuốn từ điển tiếng Việt bên mình thôi.

 

[x-men]

Heheh . Chắc phải nhờ cậu ở Vn mua cho cuốn vị ngữ tiếng V .

 

[diudang189]

Nói như bác thì thấy đơn giản lắm, nhưng nhiều khi có từ muốn nói theo văn cảnh nhưng nghĩ hoài không ra bên tiếng V nói sao .

Sorry . Nhấn lầm nút thank ở dưới, mọi người đừng cười nhé

Không khó thì đã... chẳng phải học. Thay vì than khó thì phải đọc thật nhiều, vận dụng thật nhiều, tra chỗ nọ chỗ kia, từ điển nọ từ điển kia nếu cần.

Có chỗ remove nút thank đó, ở phía phải dưới bài viết thì phải ^^

Heheh . Chắc phải nhờ cậu ở Vn mua cho cuốn vị ngữ tiếng V .

là cuốn gì nhỉ :smile_002:

 

[x-men]

Không khó thì đã... chẳng phải học. Thay vì than khó thì phải đọc thật nhiều, vận dụng thật nhiều, tra chỗ nọ chỗ kia, từ điển nọ từ điển kia nếu cần.

Có chỗ remove nút thank đó, ở phía phải dưới bài viết thì phải ^^


là cuốn gì nhỉ :smile_002:

Đọc nhiều lắm nhưng viết được như vậy thì thành nhà văn mất rồi
Remove được rồi . Cô này hỏi khó 広辞苑　= từ điển vị ngữ (đoán vậy) .

 

[diudang189]

Đọc nhiều lắm nhưng viết được như vậy thì thành nhà văn mất rồi
Remove được rồi . Cô này hỏi khó 広辞苑　= từ điển vị ngữ (đoán vậy) .

広辞苑 là tên riêng của một cuốn từ điển Nhật ngữ thì phải? (『広辞苑』（こうじえん）は、岩波書店が発行している中型国語辞典である。)

Bác x-men nhờ cậu tìm cho cuốn từ điển tiếng Việt, từ điển ngữ pháp tiếng Việt, đại từ điển tiếng Việt nhé. Nói từ điển vị ngữ chắc cậu cũng chẳng hiểu đâu hehe...

 

[hamham]

Heheh . Chắc phải nhờ cậu ở Vn mua cho cuốn vị ngữ tiếng V .

Em thấy có ôm từ điển thì cũng chưa chắc đã tìm được từ để dùng đâu. Đi hỏi anh google hoặc hỏi người xung quanh sẽ tìm ra câu trả lời nhanh hơn. Bởi vì mình hay bị cuốn theo nghĩa người ta ghi trong từ điển hoặc từ tiếng Nhật nên cũng khó tìm ra từ tiếng Việt tự nhiên nhất.

 

[diudang189]

Em thấy có ôm từ điển thì cũng chưa chắc đã tìm được từ để dùng đâu. Đi hỏi anh google hoặc hỏi người xung quanh sẽ tìm ra câu trả lời nhanh hơn. Bởi vì mình hay bị cuốn theo nghĩa người ta ghi trong từ điển hoặc từ tiếng Nhật nên cũng khó tìm ra từ tiếng Việt tự nhiên nhất.

Bác x-men hiện ở Nhật, qua Nhật lâu rồi chắc cũng quên tiếng Việt nhiều. Có quyển từ điển Việt - Việt đọc để hiểu hơn về từ tiếng Việt cũng ko phải là thừa.

 

[x-men]

広辞苑 là tên riêng của một cuốn từ điển Nhật ngữ thì phải?

Trước giờ cứ tưởng 広辞苑 là 1 loại từ điện . Giờ mới biết là tên sách . Mà thấy sách hay ghi ''Từ điển vị ngữ Huỳnh Tịnh Của'' là gì nhỉ?

Bác x-men hiện ở Nhật, qua Nhật lâu rồi chắc cũng quên tiếng Việt nhiều. Có quyển từ điển Việt - Việt đọc để hiểu hơn về từ tiếng Việt cũng ko phải là thừa.

Nói nhanh nói mạnh nói hay chứ không quên đâu nhé Chỉ không cập nhật và theo kịp đà tiến hóa ngôn ngữ trong nước thôi .

 

[diudang189]

Mà thấy sách hay ghi ''Từ điển vị ngữ Huỳnh Tịnh Của'' là gì nhỉ?

Chả biết, giờ mới nghe tên, xem qua hình như cũng là một quyển từ điển của một tác giả nào đó... nhưng nghe "cổ" lắm?

Nói nhanh nói mạnh nói hay chứ không quên đâu nhé Chỉ không cập nhật và theo kịp đà tiến hóa ngôn ngữ trong nước thôi .

Vậy phải đính chính thế nào nhỉ: vốn từ ít, hay ko biết từ chuyên ngành? VD: tương thân tương ái, bản ghi nhớ << toàn từ phổ biến, và đâu có mới?

 

[x-men]

Heheh thì quyển từ điển đó hình như có từ thời Pháp .
Toàn từ phổ biến nhưng chỉ trong nước, tương thân tương ái có nghe nhưng không hiểu ý gốc . Tức là chỉ nghe và nhớ như vẹt .

 

[kamikaze]

Àh còn quên 1 yếu tố quan trọng nữa là hãy nhờ 1 người bạn nào đó kiểm tra bài dịch của bạn xem đã rõ nghĩa hay chưa. Nếu như sau khi người đó đọc mà vẫn không hiểu thì bạn nên xem để chỉnh sửa lại cách dùng từ và cách dịch.

@x-men:
Chừng nào bác còn sử dụng tiếng Việt thì có lẽ không nên đoán mò. Nên chịu khó bỏ ra 5-7 phút để tra cho chắc ăn.

 

[x-men]

@x-men:
Chừng nào bác còn sử dụng tiếng Việt thì có lẽ không nên đoán mò. Nên chịu khó bỏ ra 5-7 phút để tra cho chắc ăn.

Đương nhiên khi dịch thì phải nắm được nghĩa của từ đó để tìm từ tương đương . Nhưng chắc chắn cả người Vn khi bình thường dùng từ chắc cũng không để ý đến nghĩa của nó lắm . Ví dụ từ ''an khang = khang an'' mà từ nhỏ khi còn ở VN đã thấy mọi người hay dùng trong khi viết thư, đã ''an khang'' rồi mà còn cho thêm ''mạnh khỏe'' vào cuối lá thư nữa . Chứng tỏ họ chỉ viết như vẹt chứ không để ý tới nghĩa của từ ''an khang'' .

 

[kamikaze]

Đương nhiên khi dịch thì phải nắm được nghĩa của từ đó để tìm từ tương đương . Nhưng chắc chắn cả người Vn khi bình thường dùng từ chắc cũng không để ý đến nghĩa của nó lắm . Ví dụ từ ''an khang = khang an'' mà từ nhỏ khi còn ở VN đã thấy mọi người hay dùng trong khi viết thư, đã ''an khang'' rồi mà còn cho thêm ''mạnh khỏe'' vào cuối lá thư nữa . Chứng tỏ họ chỉ viết như vẹt chứ không để ý tới nghĩa của từ ''an khang'' .

Hình như bác lại đi qua một lĩnh vực khác rồi. Nhiều khi mới nhìn qua thì tưởng là tiếng Việt nhiều chỗ bị dùng "thừa". Nhưng ngẫm kỹ lại thì lại là một cách lặp từ để nhấn mạnh.

Đây là việc khác với việc đoán từ và dẫn đến dùng không chính xác khi dịch.

P.S "an khang" thì thấy người ta hay dùng chứ "khang an" thì giờ mới nghe. Tôi vừa nhòm vào từ điển tiếng Việt cũng không thấy có chữ "khang an".

 

[the_one]

Xin tránh lặp lại các kinh nghiệm đã có đầy rẫy trên web như tra từ, tìm trên google. Và cũng không nói chung trong việc dịch. Chỉ xin gói lại về việc chọn từ ngữ cho thích hợp.

-Tránh bị bó buộc lại trong ngữ nghĩa của từ hay của câu:
Một thực tế mà nhiều hay gặp phải là dù đã tra từ điển và lấy từ trong từ điển ra nhưng vẫn bị lỗi khi dịch. Lý do đơn giản là vì đa số trường hợp một từ hay 1 cụm từ nào đó được sử dụng trong một ngữ cảnh nhất định. Dẫn đến kết quả là nếu dùng y nguyên nghĩa trong từ điển sẽ cho kết quả sai về nghĩa hay sắc thái.
Để tránh lỗi trên đây thì khi dịch nên nhìn và chọn câu, chọn từ trong văn cảnh của toàn bài hay ít nhất cũng của 1 đọan văn chứ không nên theo phương pháp tra từng từ 1.

Chỉ xin đơn cử từ ngắn nhất trong tiếng Nhật là 結構です。Hay いいです。　Nếu như không dịch trong văn cảnh thì nhiều khi sẽ cho kết quả ngược lại.

-Tránh việc hiểu mập mờ về nội dung của bản gốc:
Nếu bạn chưa chắ chắn về nội dung của văn bản gốc(tức là tiếng Nhật) khi dịch thì nên tra cứu tìm hiểu rõ rồi hãy dịch. Khi dịch nên hình dung để “vẽ ra bức tranh” về nội dung vấn đề đang dịch trong đầu. Nếu cần thiết bạn cũng có thể vẽ ra giấy phác họa về nội dung. Việc này sẽ giúp bạn nắm rõ để có cách chọn từ và chọn cách diễn đạt dễ hiểu.

-Đừng quên về sắc thái của từ:
Bất cứ ngôn ngữ nào cũng có các lọai từ mang sắc thái tiêu cực, tích cực hay trung tính. Trong tiếng Nhật cũng thế. Do đó khi dịch vấn đề quan trọng là phát hiện ra câu, từ mang sắc thái nào. Để làm được việc này thì cần những bước sau:
1. Dựa vào từ (nếu như bạn chắc nó mang sắc thái nào).
2. Dựa vào nghĩa của cả đọan
3. Nếu vẫn chưa tìm ra thì nên tìm bằng cách đặt những câu hỏi “tại sao lại như thế ? Mục đích của vấn đề này là gì?” Khi tìm ra câu trả lời thì cũng là khi bạn đã biết nên chọn từ mang sắc thái nào.

Ví dụ:
-Nếu chỉ có câu 彼は殺された。Ta có thể hiểu với nghĩa là “ông ta đã bị giết”. Nhưng tùy vào ngữ cảnh mà sẽ có thể dịch là “Ông ấy đã hy sinh” “ Hắn ta đã bị tiêu diệt”.
-Hay có câu A 国はインターネットアクセスに制限を掛けた。

Thì cũng tùy theo ngữ cảnh mà ta sẽ có câu tương ứng là
Nước A đã ngăn cấm/cản trở (việc) truy câp internet.
Hay
Nước A đã hạn chế (việc) truy cập internet
Có　lẽ trường hợp này để có cách dịch đúng thì ta cần phải tìm hiểu vấn đề “Nước A làm việc này để làm gì?”.


Tạm thời một vài ý vậy. Hy vọng những thành viên khác sẽ góp thêm ý kiến.

Hic, sao không giống Tiếng Anh chút nào vậy, như thế nào gọi là sắc thái, nghĩa của từ? Có giống với intonation hay rhythm trong tiếng anh không ạ? Nếu đúng như thế thì em nghĩ nó đúng hơn trong nghe, còn dịch thì cần tập chung vào ngữ cảnh và nội dung của bài. Em có một vài góp ý không biết có đúng ko ạ?

 

[jindo_89]

Hic, sao không giống Tiếng Anh chút nào vậy, như thế nào gọi là sắc thái, nghĩa của từ? Có giống với intonation hay rhythm trong tiếng anh không ạ? Nếu đúng như thế thì em nghĩ nó đúng hơn trong nghe, còn dịch thì cần tập chung vào ngữ cảnh và nội dung của bài. Em có một vài góp ý không biết có đúng ko ạ?

Ở trên đã có ví dụ, the_one đọc kĩ xem nhé.

Ví dụ:
-Nếu chỉ có câu 彼は殺された。Ta có thể hiểu với nghĩa là “ông ta đã bị giết”. Nhưng tùy vào ngữ cảnh mà sẽ có thể dịch là “Ông ấy đã hy sinh” “ Hắn ta đã bị tiêu diệt”.
-Hay có câu A 国はインターネットアクセスに制限を掛けた。

Thì cũng tùy theo ngữ cảnh mà ta sẽ có câu tương ứng là
Nước A đã ngăn cấm/cản trở (việc) truy câp internet.
Hay
Nước A đã hạn chế (việc) truy cập internet
Có　lẽ trường hợp này để có cách dịch đúng thì ta cần phải tìm hiểu vấn đề “Nước A làm việc này để làm gì?”.

 

[kamikaze]

Hic, sao không giống Tiếng Anh chút nào vậy, như thế nào gọi là sắc thái, nghĩa của từ? Có giống với intonation hay rhythm trong tiếng anh không ạ? Nếu đúng như thế thì em nghĩ nó đúng hơn trong nghe, còn dịch thì cần tập chung vào ngữ cảnh và nội dung của bài. Em có một vài góp ý không biết có đúng ko ạ?

Học tiếng Anh đến mức này rồi thì tra xem Intonation và Rhythm nghĩa là gì nhé.
Ở đây đang bàn về dịch văn bản nên tất nhiên không đề cập đến những thứ liên quan đến intonation hay rhythm. Hai khái niệm này thuộc về ngữ âm học và có lẽ cần chú ý khi làm thông dịch (dịch nói).

 

[the_one]

Học tiếng Anh đến mức này rồi thì tra xem Intonation và Rhythm nghĩa là gì nhé.

Cái này em ko chắc đúng lắm, vì theo anh thì em học TA đến "mức này" thì có cần phải tra xem Intonation và Rhythm là gì ko ạ?

Ở đây đang bàn về dịch văn bản nên tất nhiên không đề cập đến những thứ liên quan đến intonation hay rhythm.

Ở đây em ko biết nên mới mạo muội đăng đàn hỏi các anh, chứ em biết rùi thì đâu có hỏi.

Hai khái niệm này thuộc về ngữ âm học và có lẽ cần chú ý khi làm thông dịch (dịch nói).

Về nghe TA, thì ngữ âm học (ngữ điệu) là rất quan trọng nếu muốn nghe chính xác người nói đang muốn nói gì, nếu ko tin các anh cứ thử thì sẽ biết ngay, vậy nên nếu nói là "có lẽ cần chú ý", em nghĩ là không chính xác lắm. Em có một vài ý kiến chủ quan nhỏ mong các anh chị nhận xét rùi cho em biết ý kiến ạ?

 

[diudang189]

Về nghe TA, thì ngữ âm học (ngữ điệu) là rất quan trọng nếu muốn nghe chính xác người nói đang muốn nói gì, nếu ko tin các anh cứ thử thì sẽ biết ngay, vậy nên nếu nói là "có lẽ cần chú ý", em nghĩ là không chính xác lắm. Em có một vài ý kiến chủ quan nhỏ mong các anh chị nhận xét rùi cho em biết ý kiến ạ?

the_one lưu ý topic này nhé: "Một vài lưu ý về cách chọn từ khi dịch bài từ tiếng Nhật sang tiếng Việt." vậy đừng tiếp tục đẩy topic đi sang hướng khác như đã làm ở topic trước. Nếu muốn học tiếng Nhật thì nên học cho nghiêm túc. Còn chỉ là để giao lưu vui chơi thì chọn những box hợp lý hơn để viết bài.