"Sumo" (tuong bạc: đấu sức với nhau) là môn đô vật truyền thống của Nhật Bản duợc mọi giới ua thích, các võ si thuộc vào một lò võ nhất định. Phải có đủ sức khoẻ, trọng luợng và chiều cao mới duợc nhận vào, rồi phải khổ công tập luyện mới thành võ si có hạng và đuợc lên võ dài. Khi đã gia nhập thì coi như dấn thân và chỉ biết có "Sumo" thôi. Võ si nào lấy vợ thì vợ chỉ lo biệc giúp chồng tiến thân trên đuờng võ nghiệp. Ðể to béo và có trọng luợng, họ phải khổ công tập luyện, thức dậy từ 4 giờ sáng và các món ăn chính là rau, thịt, cá và đậu phụ.
Các lực si "Sumo" phải qua kỳ tuyển chọn gắt gao về trong luợng , chiều cao, và sức lực. Có anh đi dự tuyển, phải ráng sấy tóc cho cao thêm một chút, uống 3-4 lít nuớc cho nặng thêm một chút. Sau đó duợc các lò võ huấn luyện trong 2 năm, ai tốt nghiệp mới chính thức thành võ sĩ "Sumo", có lãnh lương. Trong thời gian huấn luyện cũng như sau khi đã thành võ sĩ chính thức, họ sống theo một lịch trình rất chặt chẽ, thức dậy từ 4 giờ sáng, học cách thi đấu, và nhất là ăn uống theo một thực đơn đặc biệt, nhiều rau, thịt và cá... để gia tăng trọng lượng.
Mỗi năm các võ sĩ tranh tài 6 lần, riêng Ðông Kinh 3 lần đều ở Shin-kokugikan. Mỗi lần kéo dài trong 15 ngày, mỗi ngày một võ sĩ chỉ ra đấu một trận. Trận đấu có võ sĩ nổi tiếng, thuờng có tiền thuởng do khán giả hâm mộ tặng. Truớc khi nhận tiền thuởng, tay võ sĩ vẽ hình chữ "tâm". Ai thắng nhiều trận nhất sẽ là vô dịch, đuợc thuởng tiền của ban tổ chức khoảng 3.000.000 Yen (23.000 MK) và rất nhiều giải thuởng, có cúp "Sumo" nặng cả 20-30kg. Giá vé vào cửa hạng nhất là 45.000 Yen (300 MK). Nguời xem có khi còn tặng tiền cho trận dấu trong đó có võ si mình ái mộ. Nếu thắng trận dó thì đương nhiên võ sĩ đuợc ái mộ đó nhận tiền, nếu thua thì tiền ấy về tay địch thủ. Các võ sĩ tay viết chữ "tâm" trên không truớc khi nhận tiền.
Võ đài, là một nền đất vuông cao, với vòng rơm bện rộng 4,55 mét chôn một nửa duới dất. Võ si thì tóc vấn ngược kiểu cổ, chỉ đóng khố, trong các buổi lễ thì mặc thêm một khăn lớn phía truớc gọi là "kesho-mawashi" bằng tơ thật dầy với hoa văn riêng của từng võ sĩ với đai bện bằng vải và giấy được cắt theo Thần Ðạo. Truớc khi đấu thì các võ si đều bốc một nắm muối tung lên dể trừ tà, và chồm mình tại hai vạch rơm cách nhau khoảng 80 cm, nghinh nhau 3 lần mới thực sự đấu. Khởi đầu trận dấu, hai bền phải cùng động thủ thì mới hợp lệ, nếu chỉ có một bên động thủ thì phải đấu lại từ đầu.
Trọng tài chính trên võ đài, thuờng là một nguời chỉ khoảng 45-55 kg, mặc như một thầy cúng thần dạo, miệng thì hò hét "nhào vô", tay cầm thẻ lệnh trông giống cái "quạt" gọi là "gunbai" để ra lệnh. Bốn góc có 4 trọng tài phụ, đều là các tay võ sĩ nổi tiếng đã về hưu. "Sumo" không giới hạn thời gian đấu, vì thuờng chỉ kéo dài vài giây hay nhiều lắm là 2-3 phút. Ai bị đẩy ra ngoài vòng hoặc té chống tay hay đầu gối truớc là thua.Năm 93, các võ sĩ hạng này dều đã dần dần giải nghệ (thường khoảng 35 tuổi) , chỉ còn có 1 võ sĩ hạng này là Akebono, nguời da den gốc Hawaii , Hoa Kỳ (thứ 64, năm 1993). Sau mới có thêm hai anh em ruột là Kitanohana (em, thứ 65, nam 1984) và Wakanohana (anh, thứ 66, năm 1998) là nguời Nhật. Cả lịch sử chính thức "Sumo" trên 200 năm chỉ có 66 nguời hạng "Yokozuna", mà hai anh em ruột chiếm duợc 2 cung là chuyện lạ lùng lần dầu tiên xẩy ra trong lịch sử "Sumo". Hai anh em này thuộc dòng họ "Sumo", cha và chú đều là các tay "Sumo" có hạng. Trong làng "Sumo" ở Nhật có khá nhiều nguời ngoại quốc thuộc khoảng 20 nước khác nhau, nhưng đông và nổi bật nhất là nguời da đen từ Hawaii, Hoa Kỳ.
Vì là môn vật có nhiều thế đấu, nhung chủ yếu là xô đẩy và nắm đai địch thủ quăng ra khỏi vòng, do đó cần phải mập và có bụng lớn để khiêng hay nhấc bổng dịch thủ. Ngoài ra họ còn học về tư cách và đạo dức, võ sĩ "Sumo" tuy to lớn nhu vậy nhưng nói rất ít, và chỉ thì thào nho nhỏ, chứ không có vênh vang lớn tiếng khoe khoang như một số môn võ đô vật khác. Tùy theo tài năng, họ đuợc phân làm 10 cấp, cấp cao nhất là "Yokozuna" (hoành cương), muốn đạt cấp này, phải có thành tích 2 lần liên tiếp vô dịch...
Ngoài "Sumo", "Judo" (nhu dạo, thuờng giữ chức vô dịch thế giới) và "Karate" (Không Thủ Ðạo) cũng là các môn võ truyền thống. Còn về thể thao thì đa số là các môn du nhập, đứng đầu là "yakyu" (đá cầu, hay còn gọi là côn cầu) , mỗi năm thu hút khoảng 19 triệu khán giả tới cầu truờng. Kế tiếp là môn túc cầu (bóng đá) đang phát triển mấy năm nay, cũng được huởng ứng tương đương với đá cầu. Nhật Bản có hạng về thể dục thẩm mỹ, bóng chuyền, bóng bàn, bơi lội, chạy việt dã (Marathon)...và mới đây là quần vợt. Nhật Bản cũng khá nổi bật với những môn thể thao mùa dông và thể thao cho nguời khuyết tật.
(sưu tầm)
Các lực si "Sumo" phải qua kỳ tuyển chọn gắt gao về trong luợng , chiều cao, và sức lực. Có anh đi dự tuyển, phải ráng sấy tóc cho cao thêm một chút, uống 3-4 lít nuớc cho nặng thêm một chút. Sau đó duợc các lò võ huấn luyện trong 2 năm, ai tốt nghiệp mới chính thức thành võ sĩ "Sumo", có lãnh lương. Trong thời gian huấn luyện cũng như sau khi đã thành võ sĩ chính thức, họ sống theo một lịch trình rất chặt chẽ, thức dậy từ 4 giờ sáng, học cách thi đấu, và nhất là ăn uống theo một thực đơn đặc biệt, nhiều rau, thịt và cá... để gia tăng trọng lượng.
Mỗi năm các võ sĩ tranh tài 6 lần, riêng Ðông Kinh 3 lần đều ở Shin-kokugikan. Mỗi lần kéo dài trong 15 ngày, mỗi ngày một võ sĩ chỉ ra đấu một trận. Trận đấu có võ sĩ nổi tiếng, thuờng có tiền thuởng do khán giả hâm mộ tặng. Truớc khi nhận tiền thuởng, tay võ sĩ vẽ hình chữ "tâm". Ai thắng nhiều trận nhất sẽ là vô dịch, đuợc thuởng tiền của ban tổ chức khoảng 3.000.000 Yen (23.000 MK) và rất nhiều giải thuởng, có cúp "Sumo" nặng cả 20-30kg. Giá vé vào cửa hạng nhất là 45.000 Yen (300 MK). Nguời xem có khi còn tặng tiền cho trận dấu trong đó có võ si mình ái mộ. Nếu thắng trận dó thì đương nhiên võ sĩ đuợc ái mộ đó nhận tiền, nếu thua thì tiền ấy về tay địch thủ. Các võ sĩ tay viết chữ "tâm" trên không truớc khi nhận tiền.
Võ đài, là một nền đất vuông cao, với vòng rơm bện rộng 4,55 mét chôn một nửa duới dất. Võ si thì tóc vấn ngược kiểu cổ, chỉ đóng khố, trong các buổi lễ thì mặc thêm một khăn lớn phía truớc gọi là "kesho-mawashi" bằng tơ thật dầy với hoa văn riêng của từng võ sĩ với đai bện bằng vải và giấy được cắt theo Thần Ðạo. Truớc khi đấu thì các võ si đều bốc một nắm muối tung lên dể trừ tà, và chồm mình tại hai vạch rơm cách nhau khoảng 80 cm, nghinh nhau 3 lần mới thực sự đấu. Khởi đầu trận dấu, hai bền phải cùng động thủ thì mới hợp lệ, nếu chỉ có một bên động thủ thì phải đấu lại từ đầu.
Trọng tài chính trên võ đài, thuờng là một nguời chỉ khoảng 45-55 kg, mặc như một thầy cúng thần dạo, miệng thì hò hét "nhào vô", tay cầm thẻ lệnh trông giống cái "quạt" gọi là "gunbai" để ra lệnh. Bốn góc có 4 trọng tài phụ, đều là các tay võ sĩ nổi tiếng đã về hưu. "Sumo" không giới hạn thời gian đấu, vì thuờng chỉ kéo dài vài giây hay nhiều lắm là 2-3 phút. Ai bị đẩy ra ngoài vòng hoặc té chống tay hay đầu gối truớc là thua.Năm 93, các võ sĩ hạng này dều đã dần dần giải nghệ (thường khoảng 35 tuổi) , chỉ còn có 1 võ sĩ hạng này là Akebono, nguời da den gốc Hawaii , Hoa Kỳ (thứ 64, năm 1993). Sau mới có thêm hai anh em ruột là Kitanohana (em, thứ 65, nam 1984) và Wakanohana (anh, thứ 66, năm 1998) là nguời Nhật. Cả lịch sử chính thức "Sumo" trên 200 năm chỉ có 66 nguời hạng "Yokozuna", mà hai anh em ruột chiếm duợc 2 cung là chuyện lạ lùng lần dầu tiên xẩy ra trong lịch sử "Sumo". Hai anh em này thuộc dòng họ "Sumo", cha và chú đều là các tay "Sumo" có hạng. Trong làng "Sumo" ở Nhật có khá nhiều nguời ngoại quốc thuộc khoảng 20 nước khác nhau, nhưng đông và nổi bật nhất là nguời da đen từ Hawaii, Hoa Kỳ.
Vì là môn vật có nhiều thế đấu, nhung chủ yếu là xô đẩy và nắm đai địch thủ quăng ra khỏi vòng, do đó cần phải mập và có bụng lớn để khiêng hay nhấc bổng dịch thủ. Ngoài ra họ còn học về tư cách và đạo dức, võ sĩ "Sumo" tuy to lớn nhu vậy nhưng nói rất ít, và chỉ thì thào nho nhỏ, chứ không có vênh vang lớn tiếng khoe khoang như một số môn võ đô vật khác. Tùy theo tài năng, họ đuợc phân làm 10 cấp, cấp cao nhất là "Yokozuna" (hoành cương), muốn đạt cấp này, phải có thành tích 2 lần liên tiếp vô dịch...
Ngoài "Sumo", "Judo" (nhu dạo, thuờng giữ chức vô dịch thế giới) và "Karate" (Không Thủ Ðạo) cũng là các môn võ truyền thống. Còn về thể thao thì đa số là các môn du nhập, đứng đầu là "yakyu" (đá cầu, hay còn gọi là côn cầu) , mỗi năm thu hút khoảng 19 triệu khán giả tới cầu truờng. Kế tiếp là môn túc cầu (bóng đá) đang phát triển mấy năm nay, cũng được huởng ứng tương đương với đá cầu. Nhật Bản có hạng về thể dục thẩm mỹ, bóng chuyền, bóng bàn, bơi lội, chạy việt dã (Marathon)...và mới đây là quần vợt. Nhật Bản cũng khá nổi bật với những môn thể thao mùa dông và thể thao cho nguời khuyết tật.
(sưu tầm)
