Phóng viên BBC Lilian Zac
Trong bài diễn văn đầu tiên của một Thủ tướng Trung Quốc trước Quốc hội Nhật Bản hôm 12.4, ông Ôn Gia Bảo đã hối thúc nước Nhật phải đối diện với quá khứ lịch sử của mình.
Ông Ôn Gia Bảo nói việc Nhật xâm lược Trung Quốc trong thế kỷ trước đã gây rất nhiều thương vong cho phía Trung Quốc nhưng đa phần người dân Nhật cũng là nạn nhân của cuộc chiến.
Bài diễn văn của ông Ôn Gia Bảo mang tính biểu tượng lớn, cho thấy cách tiếp cận ngoại giao mới của hai nước láng giềng Đông Á.
Mối quan hệ này bắt đầu trở lại với chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe tới Trung Quốc vào tháng Mười năm ngoái - ngay sau khi ông nhậm chức.
Viễn kiến
Ông Ôn Gia Bảo đã tận dụng cơ hội này để phác ra viễn kiến của Trung Quốc về một mối quan hệ chiến lược giữa hai nước láng giềng.
Ông nói một mặt, hai nước có tương lai tươi sáng nếu biết hợp tác và quan hệ thân thiện.
Mặt khác, họ cũng cần phải giải quyết một số thiệt hại mà quân đội Nhật gây ra trong thời chiến trước đây, vốn làm căng thẳng quan hệ hai bên trong nhiều năm trời.
Thủ tướng Ôn Gia Bảo nói: ''Hoà bình và tình hữu nghị giữa Trung Quốc và Nhật Bản sẽ tác động tới số phận của hai đất nước cũng như sự thịnh vượng của nhân dân hai quốc gia.''
Lịch sử
Ông nói cả những kinh nghiệm tích cực lẫn những bài học đau thương là một tài sản quí báu đối với lịch sử phát triển của mỗi quốc gia.
''Biết học được từ những kinh nghiệm và bài học lịch sử sẽ mang lại những tác động trực tiếp, sâu sắc và hiệu quả hơn đối với mỗi quốc gia, và điều này cũng thể hiện trong lịch sử văn hoá lâu dài cũng như trong lòng tin vào tương lai của một quốc gia.''
Ông Ôn Gia Bảo nói việc Nhật xâm lược Trung Quốc trong thế kỷ trước - mà ông đổ lỗi cho chế độ quân phiệt - đã gây ra rất nhiều thương vong cho người Trung Quốc.
Tuy nhiên, trong một cử chỉ mang tính hoà giải, ông Ôn Gia Bảo nói người dân Nhật Bản cũng là nạn nhân của chiến tranh và đã chấp nhận lời xin lỗi của Tokyo.
Tuy nhiên, ông nói lời xin lỗi này nên được đi đôi với những hành động tích cực: ''Chính phủ và lãnh đạo Nhật Bản đã rất nhiều lần nói rõ quan điểm về lịch sử, và công khai thừa nhận đã xâm lược cũng như bày tỏ sự hối tiếc sâu sắc và xin lỗi các quốc gia nạn nhân.''
''Chính phủ và nhân dân Trung Quốc hoan nghênh việc này. Chúng tôi thực tâm hi vọng là Nhật Bản sẽ có những bước đi thiết thực để thể hiện quan điểm cũng như cam kết này.''
'Cảnh cáo'
Một số quan sát viên nhận định đây là lời cảnh báo đối với Thủ tướng Nhật Bản, Shinzo Abe, không được tới thăm đền thờ chiến tranh Yasukuni - nơi mà Trung Quốc coi là vinh danh chủ nghĩa quân phiệt của Nhật.
Quan hệ giữa Bắc Kinh và Tokyo trở nên căng thẳng sau các chuyến thăm liên tiếp của cựu Thủ tướng Nhật Junichiro Koizumi tới đền thờ này.
Hôm thứ Tư, ông Abe đã bày tỏ hi vọng sẽ xây dựng quan hệ đối tác bền vững với Trung Quốc trong tương lai: ''Trên cơ sở cuộc đối thoại hôm nay, chúng ta nhất định phải xây dựng mối quan hệ ổn định và đưa quan hệ song phương này lên phía trước.''
Ông Ôn Gia Bảo còn bày tỏ thông cảm với quan ngại của Tokyo về chuyện các công dân Nhật bị Bắc Hàn bắt cóc.
Ông cũng cảnh báo Nhật Bản không được can thiệp vào vấn đề Đài Loan, vì Trung Quốc luôn coi đây là một tỉnh tách rời của mình.
Hàn gắn
Shinji Taoka là một phóng viên Nhật Bản đang bình luận cho kênh truyền hình Asahi News. Ông nói ông Abe phải giải quyết một số thiệt hại mà người tiền nhiệm của ông đã gây ra cho quan hệ song phương.
''Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Nhật Bản và Nhật Bản là nước đầu tư lớn nhất vào Trung Quốc,'' Taoka nói.
Ông giải thích rằng Nhật có quan hệ kinh doanh mạnh với Trung Quốc, và hiện nay đối với Nhật Bản, Trung Quốc còn quan trọng hơn cả Hoa Kỳ.
''Thế nên rất nhiều người Nhật nói sau khi ông Koizumi từ chức thì bất cứ ai cũng có thể thực hiện được công việc hàn gắn, bởi vì đơn giản đó chỉ là lỗi của ông Koizumi, và để sửa lỗi đó thì rất dễ vì chúng tôi đã có cơ sở quan hệ kinh doanh tốt giữa Trung Quốc và Nhật Bản.''
Theo BBC
Có thể bạn sẽ thích