Việc làm Những điều nên biết về "haken"-hình thức cho thuê lao động tại Nhật.

Việc làm Những điều nên biết về "haken"-hình thức cho thuê lao động tại Nhật.

Trong thời gian gần đây, số người Việt Nam làm việc ở Nhật chọn đầu quân cho các công ty cho thuê lao động(tiếng Nhật gọi là "Haken") tăng lên khá nhanh. Thuật ngữ "Haken" cũng được cộng đồng người Việt tại Nhật đề cập đến khá nhiều. Tuy nhiên vẫn còn nhiều thắc mắc liên quan đến hình thái tuyển dụng này chưa được giải đáp thỏa đáng. Nhiều người Việt Nam đang làm việc hợp đồng trực tiếp lại cứ nghĩ mình đang làm cho haken và ngược lại. Nhiều người có thắc mắc có nên đầu quân cho các công ty cho thuê lao động hay không?Nhằm giúp bạn đọc có cái nhìn khách quan, chính xác hơn về haken, để đưa ra quyết định có lợi nhất cho bản thân, Thông tin Nhật Bản xin tóm tắt, giới thiệu những nội dung cơ bản về hình thái này.

hakenlagi.jpg

I/ĐỊNH NGHĨA:

Haken(派遣) là một loại hình lao động tại Nhật. Trong tiếng Nhật nó được định nghĩa như sau:

派遣とは雇用形態のひとつ。労働者は派遣元の企業と雇用契約を結び、実際の業務は派遣先の企業で行う。指揮命令権は派遣先の企業が持つ

Tạm dịch sang tiếng Việt là:

Cho thuê lao động là một loại hình tuyển dụng. Người lao động ký hợp động với công ty cho thuê lao động và làm việc tại công ty thuê lao động. Quyền quản lý và điều hành lao động do công ty thuê lao động nắm.

Lưu ý:
+派遣 chữ Hán là "Phái khiển".
+Trong tiếng Nhật từ "công ty cho thuê lao động" là "派遣元” và "công ty thuê lao động" là 派遣先.
+Trong chương trình Thực tập sinh cũng có từ "cơ quan phái cử" "công ty tiếp nhận". Vì thế để tránh nhầm lẫn người viết chọn cách dùng từ "công ty cho thuê lao động" và "công ty thuê lao động" thay cho hai cụm từ vẫn được dùng nhiều là "công ty phái cử" và "công ty tiếp nhận".


Định nghĩa khá rõ. Ta thấy ở đây có 3 nhân tố là "người lao động" "công ty cho thuê lao động" và "công ty thuê lao động". Nếu như quan hệ hợp đồng lao động bình thường là quan hệ hai bên thì quan hệ ở đây là ba bên.

Người lao động sẽ ký hợp đồng lao động với công ty cho thuê lao động nhưng sẽ làm việc ở công ty thuê .
Công ty thuê lao động có quyền và sẽ chịu trách nhiệm chỉ đạo người lao động những vấn đề liên quan đến công việc. Công ty cho thuê lao động có trách nhiệm trả lương, bảo hiểm và bảo đảm phúc lợi khác(nếu có) cho người lao động.

Ngoài ra, giữa công ty cho thuê và công ty thuê lao động sẽ được ràng buộc bằng hợp đồng cho thuê lao động. Và, công ty thuê lao động phải trả phí cho bên cho thuê.Ngược lại bên cho thuê có trách nhiệm đảm bảo nhân sự cho bên thuê lao động.

Từ mối quan hệ trên đây ta cũng dễ dàng nhận ra rằng để sinh lời thì công ty cho thuê lao động phải tính toán làm sao đảm bảo rằng số tiền mà công ty thuê lao động trả phải lớn hơn tổng chi phí phải chi cho lao động. Hay nói cụ thể hơn thì tiền thuê - chi phí cho lao động = tiền lời của công ty cho thuê lao động.

Hay có thể minh họa theo sơ đồ như sau:

haken-ttnb.png



II/ ĐẶC ĐIỂM:
1/Phải thay đổi công việc liên tục:

Công việc của nhân viên lao động cho thuê thường theo mùa vụ. Đa số là các dự án từ 3-6 tháng.
Xong dự án này sẽ chuyển sang dự án khác và tất nhiên môi trường làm việc, lương bổng cũng sẽ khác nhau.
Vì vây lao động cho thuê sẽ phải học hỏi liên tục để bắt kịp với nhịp độ công việc. Đồng thời cũng phải làm quen với việc thu nhập sẽ bấp bênh dựa theo từng dự án. Tất nhiên đối với người thích học hỏi thì đây là cơ hội. Với người không thích học hỏi thì đây là áp lực.

2/Chế độ đãi ngộ không tốt:
Cho thuê lao động là dịch vụ mang tính mùa vụ. Do đó sẽ ít có những yếu tố nhằm khuyến khích người lao động gắn bó lâu dài với công ty như thưởng hay trợ cấp (nhà cửa, đi lại, thôi việc).Đổi lại lương (giờ/ngày) theo thời vụ sẽ cao nên thích hợp cho ai muốn kiếm tiền nhanh trong khoảng thời gian ngắn.

3/Bấp bênh, rủi ro cao:
Ngắn hạn, thời vụ là đặc điểm của dịch vụ cho thuê lao động. Vì thế lao động cho thuê sẽ có nguy cơ bị mất việc bất cứ khi nào. Hơn nữa, khi có rủi ro xảy ra thì lao động cho thuê sẽ là đối tượng bị sa thải đầu tiên. Đây là rủi ro với ai muốn ổn định nhưng lại là điểm tốt đối với ai thích thay đổi hay vì lý do gì đó mà chỉ muốn làm việc mang tính "tạm thời".

4/Không có cơ hội thăng tiến:
Công ty cho thuê lao động hầu như không chú trọng đến việc làm sao để nhân viên gắn bó và đóng góp suốt đời cho công ty mình.Vì thế có làm thời gian bao lâu đi nữa thì đãi ngộ hầu như cũng không thay đổi nhiều.

5/Rủi ro, áp lưc và bị phân biệt đối xử:
Thường các công ty chỉ thuê lao động mùa vụ khi có dự án qua bận rộn. Việc này đồng nghĩa với việc lao động sẽ chịu áp lực cao.Ngoài ra, ở Nhật cũng có khuynh hướng kỳ thị với nhân viên đầu quân cho các công ty cho thuê lao động.

6/Nhiều loại hình công việc:
Công ty cho thuê lao động thường có quan hệ với nhiều công cần thuê lao động. Vì thế công việc sẽ phong phú.
Điều này đưa lại lợi thế là những người không có khả năng chuyên môn cũng được nhận vào làm.


III/ HỎI ĐÁP (dành cho lao động Việt Nam):
Tập hợp những hỏi đáp tiêu biểu mà lao động người Việt Nam tại Nhật hay thắc mắc liên quan đến hình thái tuyển dụng này. Nếu bạn không tìm thấy câu hỏi mình quan tâm làm ơn đặt câu hỏi.

Hỏi: Làm sao để biết được tôi có phải là lao động cho thuê hay không?
Đáp: Nếu như bạn nhân lương trực tiếp từ công ty mà bạn đang làm việc thì bạn không phải là nhân viên haken.
Ngược lại bạn làm việc một nơi và nhân lương ở nơi khác thì 90% bạn là nhân viên haken.


Hỏi: Nếu đi theo hình thức này thì khi xin tư cách lưu trú hay gia hạn visa có rủi ro hơn là nhân viên tuyển dụng trực tiếp không?
Đáp: Khi xét cấp giấy chứng nhận tư cách lưu trú hay gia hạn visa cho lao động thì cục quản lý xét hồ sơ của không những công ty thuê lao động mà cả công ty cho thuê lao động. Vì thế hồ sơ sẽ nhiều hơn trường hợp tuyển dụng trực tiếp kéo theo rủi ro cũng tăng cao. Giả sử như khi xét cục cấp giấy chứng nhận tư cách lưu trú hay gia hạn thời gian lưu trú cục quản lý xét thấy tình hình của công ty cho thuê lao động có vấn đề thì khả năng lao động không được cấp phép là rất cao. Rủi ro này sẽ không xảy ra với trường hợp khác khi mà lao động và công ty ký hợp đồng tuyển dụng trực tiếp.


Hỏi:Gần đây tôi thấy nhiều trường hợp làm việc theo hình thức này không gia hạn được thời gian lưu trú?Lý do là gì?
Đáp: Một phần là vì cục sẽ xét cả tình hình tài chính, thực hiện thuế má, tuân thu luật pháp của công ty cho thuê lao động như đã được nêu ở trên nên rủi ro cao lên. Hơn nữa, vì tính chất ngắn hạn, thời vụ nên nhiều công ty cho thuê lao động đặt trọng tâm tăng số lượng công ty thuê lao động để đảm bảo việc làm cho lao động. Nhưng lại quên mất yếu tố là để gia hạn thời gian hay xin cấp phép lưu trú, Cục quản lý xuất nhập cảnh chú trọng xét nội dung công việc và chuyên môn của lao động có hợp hay không.
Hơn nữa, do chạy theo lợi nhuận nên cũng có công ty thuê lao động chú trọng tìm lao động đang có thời hạn cư trú hợp pháp và chỉ sử dụng đến khi hết thời hạn tư cách lưu trú. Khi sắp hết hạn họ sẽ tìm cách cho lao động nghỉ việc. Hoặc có gia hạn thì cũng làm theo kiểu "cho có làm" dựa vào may rủi.

Hỏi: Tại sao làm cho các công ty cho thuê lao động lương thường lại cao hơn các hình thức khác?
Đáp: Bởi vì nó mang tích chất thời vụ. Khi cần lao động các công ty thuê lao động sẵn sàng bỏ chi phí cao để giải quyết vấn đề thiếu lao động. Hơn nữa, so với nhân viên chính thức thì đã ngộ như lương hưu, thưởng và bảo hiểm của lao động làm theo hình thức này không cao(hay có trường hợp là không có), vì vậy số tiền mà cả công ty thuê lẫn cho thuê bỏ ra trả cho lao động hình thức này xét trên tổng thể là không cao(so với nhân viên chính thức).

Hỏi: Như vậy hình thức cho thuê lao động này chỉ toàn nhược điểm và tôi không nên đi?
Đáp: Tùy cách nhìn mà nhược điểm sẽ trở thành ưu điểm. Ví dụ tính thời vụ một mặt là rủi ro nhưng mặt khác lại là lợi thế đối với những ai không muốn gắn bó lâu dài. Hay như do chính sự thay đổi công việc liên tục là một áp lực với lao động nhưng mặt khác nó cũng tạo ra cơ hội là công ty cho thuê lao động có nhiều loại hình công việc và sẽ không yêu cầu chuyên môn cao.
Vì vậy chọn hình thức này hay không thì nên tùy vào tình hình thực tế cũng như nhu cầu của bản thân để cân nhắc và quyết định.

Hỏi: Tôi là thực tập sinh. Tôi có phải là nhân lao động cho thuê hay không?
Đáp: Thực tập sinh nhân lương trực tiếp từ công ty mình đang làm (tức là công ty tiếp nhận) chứ không phải từ nghiệp đoàn. Do đó thực tập sinh không phải là lao động cho thuê. Lưu ý là nhiều công ty tiếp nhận không phân biết được khái niệm lao động cho thuê nên vẫn gọi nghiệp đoàn (cơ quan tiếp nhận) là "haken". Nhưng thực chất đây là cách gọi sai.

Hỏi: Tôi là kỹ sư Việt Nam. Khi qua Nhật tôi qua rất nhiều tầng môi giới. Vậy hiện tại tôi có phải là lao động cho thuê hay không?
Đáp: Môi giới bao nhiêu tầng không quyết định bạn là lao động cho thuê hay không. Bạn có đi qua bao nhiêu tầng môi giới đi nữa mà hiện tại công ty bạn đang làm trả lương trực tiếp cho bạn thì bạn không phải là lao động cho thuê. Ngược lại, bạn có đi trực tiếp đi nữa mà hiện tại làm việc một công ty và công ty khác trả lương cho bạn thì khả năng bạn là lao động cho thuê sẽ rất cao.


IV/THAY LỜI KẾT:
Hình thái cho thuê lao động từ là kết quả từ nhu cầu tự nhiên trong quá trình phát triển của xã hội Nhật Bản.
Nó cũng có những ưu nhược điểm xuất phát từ đặc thù riêng của nó. Bài viết này chỉ nêu ra những đặc điểm chính của hình thái này và cố gắng không bàn "khen" "chê" mang tính chủ quan. Mọi sự quyết định xin nhường cho những người trong cuộc.

Tuy nhiên sẽ không công bằng nếu một ai đó chọn hình thái này rồi lại than thân trách phận là "công việc đang làm rủi ro cao", "công ty không tạo cơ hội cho nhân viên gắn bó lâu dài" , "chế độ đãi ngộ không tốt" v.v... Nếu ai muốn ổn định, lâu dài thì có lẽ nên loại hình thái này ra khỏi danh sách lựa chọn.

Cuối cùng, bạn chỉ nên chọn nó khi bạn đủ khả năng hiểu bản chất của nó. Đủ khả năng để đối phó và chấp nhận những rủi ro nó mang lại. Bằng không, mọi thứ sẽ phải phó thác vào số mệnh-Không khác gì số mệnh của lính đánh thuê chinh chiến ở nước ngoài,dưới quyền chỉ huy của quân đội nước khác.
 
Sửa lần cuối:

Bài viết liên quan

ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
ĐIỂM TIN NHẬT BẢN 0
Your content here
Top