“PMU 18”, nhìn từ Tokyo

human

New Member
“PMU 18”, nhìn từ Tokyo

VNECONOMY cập nhật: 02/04/2006

Ông Nguyễn Việt Tiến bước ra xe sau khi nhận được quyết định từ Thủ tướng đình chỉ chức vụ Thứ trưởng.

Trong thời đại thông tin toàn cầu này, chuyện tày đình PMU 18 rồi cũng lan ra thế giới.

Ngày 29/3 vừa qua, Yomiuri, nhật báo có lượng phát hành lớn nhất Nhật Bản hiện nay, đã đưa tin lớn về vụ này ở trang quốc tế, trong đó, sau khi tường thuật sự kiện PMU 18 đã bình luận: “Quan chức ở các bộ tại Việt Nam lương tháng chỉ có vài trăm USD, vậy họ lấy tiền ở đâu mà nhiều vậy? Người ta nghi rằng một phần tiền ODA đã vào túi các quan chức...”.

Đọc tin này có lẽ người Nhật sẽ rất ngạc nhiên và nhớ lại trường hợp của họ khoảng 60 năm về trước. Giữa cảnh hoang tàn, đổ nát do chiến tranh gây ra, họ đã trên dưới một lòng chung sức tìm biện pháp xây dựng lại cơ sở hạ tầng, khôi phục sản xuất, ổn định xã hội.

Những nhà kinh tế, kể cả những kinh tế gia Mác-xít, không phân biệt quan điểm, lập trường, đã bắt tay vào việc điều tra thực tế và tìm kiếm những chiến lược khả thi. Dựa trên kết quả đó, năm 1947, chính phủ đã công bố cuốn Sách trắng kinh tế (White Paper, phân tích thực trạng kinh tế), trong đó có một câu mà bây giờ người Nhật vẫn nhắc đến như biểu tượng của sự thành thật từ phía lãnh đạo về việc nhận định tình hình để kêu gọi toàn dân chung sức: “Bây giờ chúng ta đang ở trong tình trạng mà nhà nước thì thâm hụt ngân sách, xí nghiệp thì làm ăn thua lỗ và nhà nhà đều thiếu ăn thiếu mặc”.

Cùng với đó là sự phân tích một cách khách quan và tích cực cho dân biết hết kết quả là phong cách làm việc vì nước quên mình của giới quan chức. Nhờ đó toàn dân tin tưởng vào nhà nước, tạo ra khí thế cả nước đồng lòng góp sức vào việc phục hưng kinh tế.

Sách trắng kinh tế cho thấy cả ba chủ thể kinh tế đều thiếu hụt thì không còn cách nào khác là phải vay mượn từ nước ngoài. Từ năm 1946 đến 1951, Nhật đã nhận viện trợ không hoàn lại từ Mỹ, số tiền này được quản lý chặt chẽ và chỉ dùng để nhập khẩu những nguyên liệu cần thiết cho sản xuất. Từ 1949-1961, Nhật vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Thế giới và Chính phủ Mỹ để dùng vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng và để phát triển một số ngành công nghiệp chủ yếu như sắt thép, xe hơi, hàng không... (thời đó đầu tư trực tiếp nước ngoài chưa phổ biến).

Tuy nhiên Nhật tìm cách huy động vốn trong nước, hạn chế số tiền vay từ nước ngoài, lúc vay nhiều nhất (năm 1958) số tiền cũng chỉ chiếm có 5% tổng vốn đầu tư của toàn nền kinh tế. Với tinh thần yêu nước và quyết tâm đuổi kịp các nước Âu Mỹ, tinh thần trách nhiệm, làm việc hết mình của đội ngũ quan chức nhiều năng lực (vì được thi tuyển nghiêm túc), tinh thần doanh nghiệp và sự hăng say làm việc của mọi tầng lớp, kinh tế Nhật đã hồi phục và phát triển một cách kỳ diệu.

Năm 1955 sản xuất đã hồi phục ở mức cao nhất của thời kỳ trước chiến tranh và kinh tế bước vào giai đoạn phát triển thần kỳ. Năm 1964, Nhật trở thành thành viên của Tổ chức Hợp tác và phát triển kinh tế (OECD), một tổ chức của các nước công nghiệp tiên tiến. Dĩ nhiên trong quá trình đó, Nhật đã trả hết nợ nước ngoài.

Trở lại trường hợp của nước ta. Không kể các khoản nợ của Liên Xô cũ, Việt Nam đã bắt đầu nhận viện trợ từ các tổ chức quốc tế và các nước tiên tiến từ năm 1993. Riêng trong kế hoạch năm năm vừa qua (2001-2005), ODA lên tới 7,8 tỉ USD, chiếm 12% tổng vốn đầu tư (ngoài ra đầu tư trực tiếp nước ngoài là 10,8 tỉ, chiếm 17%).

Trong kế hoạch năm năm sắp tới, Chính phủ dự kiến cần một khoản ODA lớn hơn nữa (độ 11 tỉ USD). Hầu hết ODA dùng cho đầu tư là tiền vay mượn, trong tương lai phải hoàn trả. Nếu dùng không có hiệu quả hoặc lãng phí dĩ nhiên là con cháu sau này phải gánh chịu.

Và không chỉ vấn đề trả được nợ hay không mà còn là chuyện uy tín, thể diện của Nhà nước Việt Nam trên vũ đài quốc tế. Năng lực quản lý đất nước, phẩm chất của quan chức, tinh thần tự trọng trong việc vay mượn nước ngoài... đều là những điểm mà cộng đồng quốc tế nghiêm khắc nhìn vào một nước đang tiếp nhận nhiều ODA.

Kinh nghiệm thế giới cho thấy nước nào xem ODA chỉ là biện pháp giúp rút ngắn quá trình đi đến tự lập kinh tế trong tương lai thì sẽ thành công trong phát triển. Nhận thức đó phải được thể hiện nghiêm khắc trong việc quản lý ngân sách, trong việc chọn lựa dự án, và nhất là tuyển chọn nghiêm minh những người có tài, có đức phụ trách việc quản lý điều hành này.

Thế giới đang nhìn xem Việt Nam sẽ xử lý sự kiện PMU 18 như thế nào.

GS-TS Trần Văn Thọ (Tuổi Trẻ)
 
Thumbnail bài viết: Tổng lực lượng lao động của Nhật Bản đạt mức cao kỷ lục 68,73 triệu người.
Tổng lực lượng lao động của Nhật Bản đạt mức cao kỷ lục 68,73 triệu người.
Phụ nữ và người cao tuổi là động lực chính cho sự gia tăng này. Theo Khảo sát Lực lượng Lao động tháng 6 năm 2025 do Bộ Nội vụ và Truyền thông công bố, dân số có việc làm của Nhật Bản đã tăng...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Chính phủ điều chỉnh chi tiêu an sinh xã hội tăng 400 tỷ yên , tiêu chuẩn đề xuất ngân sách năm tài chính 2026.
Nhật Bản : Chính phủ điều chỉnh chi tiêu an sinh xã hội tăng 400 tỷ yên , tiêu chuẩn đề xuất ngân sách năm tài chính 2026.
Trong tiêu chuẩn đề xuất ngân sách năm tài chính 2026, vốn chỉ ra hướng đi cho việc lập ngân sách, chính phủ đã bắt đầu điều chỉnh mức tăng trưởng chi tiêu an sinh xã hội (tăng tự nhiên) do các...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Tai nạn chăm sóc trẻ em năm 2024 đạt mức cao kỷ lục 3.190 vụ, giảm số vụ tử vong.
Nhật Bản : Tai nạn chăm sóc trẻ em năm 2024 đạt mức cao kỷ lục 3.190 vụ, giảm số vụ tử vong.
Năm 2024, có 3.190 vụ tai nạn liên quan đến thương tích nghiêm trọng cho trẻ em tại các nhà trẻ và trường mẫu giáo trên toàn quốc, tăng 418 vụ so với năm trước và là con số cao nhất kể từ khi bắt...
Thumbnail bài viết: Bảng xếp hạng Doanh thu Nhà cung cấp Dịch vụ công nghệ thông tin năm 2024: Hitachi, NEC và NTT Data xếp hạng cao.
Bảng xếp hạng Doanh thu Nhà cung cấp Dịch vụ công nghệ thông tin năm 2024: Hitachi, NEC và NTT Data xếp hạng cao.
Vào ngày 30 tháng 7, IDC Nhật Bản đã công bố bảng xếp hạng doanh thu nhà cung cấp cho thị trường dịch vụ công nghệ thông tin trong nước năm 2024. Quy mô thị trường ước tính đạt 7.205 nghìn tỷ Yên...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Ghi nhận mức quyên góp thuế quê hương năm tài chính 2024 đạt mức cao kỷ lục 1,2 nghìn tỷ yên.
Nhật Bản : Ghi nhận mức quyên góp thuế quê hương năm tài chính 2024 đạt mức cao kỷ lục 1,2 nghìn tỷ yên.
Tổng số tiền quyên góp thông qua quyên góp thuế quê hương trong năm tài chính 2024 đã đạt mức cao kỷ lục 1,2728 nghìn tỷ yên. Đây là năm thứ năm liên tiếp số tiền quyên góp vượt quá 1 nghìn tỷ...
Thumbnail bài viết: Chi phí ăn uống đã tăng 10.000 yên ? Chi tiêu cho kỳ nghỉ hè của các gia đình có trẻ em sẽ tăng bao nhiêu ?
Chi phí ăn uống đã tăng 10.000 yên ? Chi tiêu cho kỳ nghỉ hè của các gia đình có trẻ em sẽ tăng bao nhiêu ?
Trong những tháng hè nóng nực từ tháng 6 đến tháng 9, một số người có thể lo lắng về hóa đơn tiền điện nước cao do điều hòa. Hơn nữa, do trẻ em ở nhà nhiều hơn trong kỳ nghỉ hè, chi phí ăn uống và...
Thumbnail bài viết: Tỷ lệ sinh tiếp tục giảm ở Nhật Bản, nơi tư tưởng "đàn ông đi làm, phụ nữ ở nhà" vẫn còn tồn tại.
Tỷ lệ sinh tiếp tục giảm ở Nhật Bản, nơi tư tưởng "đàn ông đi làm, phụ nữ ở nhà" vẫn còn tồn tại.
So với các nước phát triển khác, Nhật Bản có khoảng cách thu nhập giữa nam và nữ đã kết hôn lớn nhất. Sự phân công lao động theo giới tính - "đàn ông đi làm, phụ nữ ở nhà" - từng là điều bình...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Hơn 40% nam giới đã nghỉ phép chăm sóc con trong năm 2024, mức cao nhất từ trước đến nay.
Nhật Bản : Hơn 40% nam giới đã nghỉ phép chăm sóc con trong năm 2024, mức cao nhất từ trước đến nay.
Theo Khảo sát Cơ bản về Bình đẳng Việc làm năm 2024 do Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi công bố vào ngày 30, tỷ lệ nam giới nghỉ phép chăm sóc con là 40,5%. Con số này tăng 10,4 điểm phần trăm so...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Hội đồng Chuyên gia MEXT phê duyệt hỗ trợ chi phí sinh hoạt cho nghiên cứu sinh tiến sĩ, loại trừ sinh viên quốc tế.
Nhật Bản : Hội đồng Chuyên gia MEXT phê duyệt hỗ trợ chi phí sinh hoạt cho nghiên cứu sinh tiến sĩ, loại trừ sinh viên quốc tế.
Một thay đổi trong hệ thống hỗ trợ chi phí sinh hoạt cho nghiên cứu sinh tiến sĩ sau đại học loại trừ sinh viên quốc tế đã được thông qua rộng rãi tại một hội đồng chuyên gia MEXT vào ngày 30...
Thumbnail bài viết: Nhật Bản : Nghĩa vụ khai thuế tiêu dùng của các công ty nước ngoài tăng vọt. Cơ quan Thuế Quốc gia buộc phải giám sát do xác nhận gian lận.
Nhật Bản : Nghĩa vụ khai thuế tiêu dùng của các công ty nước ngoài tăng vọt. Cơ quan Thuế Quốc gia buộc phải giám sát do xác nhận gian lận.
Số lượng công ty nước ngoài phải khai thuế tiêu dùng đang tăng gấp đôi mỗi năm. Mặc dù các trường hợp khai thuế gian lận cũng đã được xác nhận, nhưng hệ thống theo dõi và điều tra của Cơ quan Thuế...
Top